Het belang van schoolvisie voor schoolcultuur en betrokkenheid van docenten
| Promotie: | Mw. E. (Ester) Moraal |
| Wanneer: | 02 november 2023 |
| Aanvang: | 11:00 |
| Promotor: | prof. dr. K. (Klaas) van Veen |
| Copromotor: | dr. C.J.M. (Cor) Suhre |
| Waar: | Academiegebouw RUG |
| Faculteit: | Gedrags- en Maatschappijwetenschappen |
Schoolvisie in relatie tot schoolcultuur en betrokkenheid van docenten
Esther Moraal onderzocht welke rol de vrijheid van onderwijs speelt in de cultuur van middelbare scholen en in de betrokkenheid van docenten. Ze vergeleek docenten van reguliere scholen zonder uitgesproken visie met docenten van onder meer gereformeerde en vrije scholen. Laatstgenoemde docenten onderschrijven de visie van hun school meer en in het docententeam namen zij meer gedeelde waarden en onderling vertrouwen waar.
Scholen met een uitgesproken levensbeschouwelijke en/of pedagogische visie worden in Nederland op dezelfde manier door de overheid bekostigd als reguliere scholen. Ouders en leerlingen kunnen daardoor, ongeacht hun financiële positie, een school kiezen die past bij hun overtuigingen. Deze ‘vrijheid van onderwijs’ geldt ook voor docenten: ze kunnen zelf een school kiezen en worden niet door de overheid op een school geplaatst, zoals in veel andere landen. Dat maakt de Nederlandse context uniek.
Moraal ging na of deze vrijheid van onderwijs een rol speelt in de cultuur van middelbare scholen en in de betrokkenheid van docenten. Ze vergeleek docenten van reguliere scholen zonder uitgesproken visie met docenten van scholen met een uitgesproken visie op basis van pedagogische opvattingen (traditionele vernieuwingsscholen), levensbeschouwing (gereformeerde scholen) of beide (vrijescholen). Het bleek dat docenten van traditionele vernieuwingsscholen, gereformeerde scholen en vrijescholen de visie van hun school meer onderschrijven en dat zij in het docententeam meer gedeelde waarden en onderling vertrouwen percipiëren.
Bovendien werken zij meer gericht en gezamenlijk aan hun professionalisering. Ook werd aangetoond dat een uitgesproken schoolvisie, die gedeeld wordt door docenten, een positieve relatie heeft met de betrokkenheid van docenten. Inzichten uit dit onderzoek geven daarmee een nieuw perspectief op de vrijheid van onderwijs. De gevonden verschillen tussen docenten van reguliere scholen en scholen met een uitgesproken visie variëren wel per loopbaanfase. Deze inzichten zijn bruikbaar voor het verder vormgeven van levensfasebewust personeelsbeleid voor docenten, zowel op scholen met als op scholen zonder uitgesproken schoolvisie.