Antecedents and consequences of teacher attunement in primary and secondary school classrooms

Invloed van de leerkracht op het tegengaan van pestgedrag bij leerlingen

‘Leerkrachtafstemming’ is de mate waarin een docent zich bewust is van de rol en status van leerlingen en hun onderlinge relaties. Deze eigenschap beïnvloedt het vermogen waarmee hij of zij als 'onzichtbare hand' kan ingrijpen om goed gestructureerde klassen te ontwikkelen, waarin leerlingen worden ondersteund in hun sociale ontwikkeling. Eleanora Marucci bestudeerde hoe schoolinterventies de sociale dynamiek binnen klassen kunnen verbeteren, zoals het stimuleren van prosociaal gedrag en samenwerking, of het tegengaan van negatieve gedragspatronen, zoals pesten.

Leerkrachten zijn cruciale actoren in het bepalen van de ervaringen van leerlingen in de klas.  Deze ervaringen kunnen het veiligheidsgevoel, het sociaal-emotionele welzijn en de uiteindelijke academische vaardigheden van leerlingen zowel verzwakken als versterken. Het vermogen van een leerkracht om invloed te hebben op de ervaringen die scholieren met hun leeftijdsgenoten hebben, hangt af van het begrip dat hij of zij heeft van de sociale structuur in de klas en van hun besef van de rollen van de leerlingen in de klas, bijvoorbeeld wie een slachtoffer is.

De kennis van leerkrachten over kenmerken van leerlingen varieert aanzienlijk onder leerkrachten in het secundair onderwijs en hangt samen met de werkervaring van leerkrachten en de tijd die zij met leerlingen doorbrengen. De perceptie van leraren van leerlingen (halo-effect) en van hun vrienden (associatie-effect) beïnvloedt de afstemming van leraren op pesten, slachtofferschap en pro-sociaal gedrag. In klassen waar leraren beter opletten, wordt pesten bijvoorbeeld niet beloond met status door medeleerlingen.

Het proefschrift biedt inzicht in de wijze waarop leerkrachten in het basis- en voortgezet onderwijs kunnen worden ondersteund om zich bewust te zijn van de sociale dynamiek in de klas en pesten te voorkomen. Verder geeft het aan hoe beleid kan worden ontwikkeld om een positieve klasomgeving en de betrokkenheid van leerlingen te bevorderen.

Proefschrift: https://hdl.handle.net/11370/73f0a641-12ad-4351-86b0-5689e310d1a2