Virtually social
| Promotie: | Mw. S.A. (Saskia) Nijman |
| Wanneer: | 16 maart 2023 |
| Aanvang: | 16:15 |
| Promotors: | prof. dr. G.H.M. (Marieke) Pijnenborg, prof. dr. W.A. (Wim) Veling |
| Waar: | Academiegebouw RUG |
| Faculteit: | Gedrags- en Maatschappijwetenschappen |
Sociale training met VR vooralsnog niet effectief
Psychotisch kwetsbare mensen hebben moeite met sociale cognitie. Dat kan leiden tot problemen met het vinden van betaald werk of het aangaan van vriendschappen. Saskia Nijman onderzocht of training met sociale situaties in virtual reality zou kunnen helpen in het herkennen van emoties, het begrijpen van anderen of het sociaal functioneren. De methode bleek echter niet effectief.
Veel mensen die last hebben van een psychotische kwetsbaarheid, hebben moeite met het inschatten van wat er in een ander omgaat. Dit heet ‘sociale cognitie’ en problemen hierin worden gelinkt aan beperkingen in het sociaal functioneren, zoals met het vinden van betaald werk of het aangaan van vriendschappen. In een netwerk-meta-analyse bleek dat sociale cognitieproblemen verminderd kunnen worden met ‘Sociale Cognitietraining’ (SCT). SCT die op verschillende domeinen van sociale cognitie gericht is, was het meest effectief.
Daarom werd een virtual reality (VR)-SCT, ‘DiSCoVR’ ontwikkeld. Met VR kun je namelijk laagdrempelig oefenen in een realistische, interactieve omgeving. DiSCoVR bestond uit zestien sessies waarin deelnemers oefenden met emotieherkenning, het begrijpen van anderen en sociale interactie in VR. Deze sessies werden begeleid door een psycholoog, die deelnemers hielp met het stellen van sociale doelen en het bepalen van een geschikte aanpak voor sociale situaties. DiSCoVR werd vergeleken met ontspanningstraining in VR (‘VRelax’, de controlegroep). In VRelax verkenden deelnemers ontspannende omgevingen.
Zowel direct na de training als drie maanden later werd echter geen effect van DiSCoVR gevonden op sociale cognitie of sociaal functioneren. Daarom zijn de gegevens die werden vastgelegd tijdens het oefenen met VR met emotieherkenning onderzocht. Hieruit bleek dat deelnemers wel nauwkeuriger en sneller werden in het herkennen van emoties in VR, maar dit vertaalde zich niet naar verbetering buiten VR. Het DiSCoVR-oefenmateriaal was misschien te abstract, onvoldoende realistisch of te verschillend van dagelijkse sociale situaties. Technologisch geavanceerdere VR-programma’s die zich meer richten op concrete sociale problemen kunnen hierin uitkomst bieden.