Pneumococcal cell biology in a new light

Onderzoek naar celdeling moet helpen bij bestrijding pneumokok

De meeste bacteriën zijn belangrijk of zelfs onmisbaar voor ons en onze omgeving. Sommige kunnen echter juist ziektes veroorzaken. Een voorbeeld hiervan is Streptococcus pneumoniae, ook wel de pneumokok genoemd. Deze rugbybalvormige bacterie kan ernstige aandoeningen veroorzaken, waaronder longontsteking, hersenvliesontsteking, middenoorontsteking en bloedvergiftiging. In ontwikkelingslanden is door S. pneumoniae veroorzaakte bloedvergiftiging verantwoordelijk voor 25 procent van alle voorkombare sterfgevallen van kinderen onder de 5 jaar.

In de afgelopen decennia zijn verscheidene antibioticaresistente varianten van deze bacterie verschenen, wat het belang benadrukt van de zoektocht naar nieuwe, efficiënte strategieën om pneumokokkeninfecties te bestrijden. Voor het identificeren van doelwitten voor nieuwe geneesmiddelen is het van essentieel belang dat we de basis van bacteriële groei begrijpen. Bacteriën groeien via deling, waarbij één cel zich deelt in twee identieke kopieën van zichzelf.

De deling van een cel is een zeer dynamisch proces, waarvoor een (nauwkeurig afgestemd) samenspel van factoren nodig is. Katrin Beilharz onderzocht deze processen door individuele cellen te bestuderen met behulp van microscopietechnieken. Zij koppelde fluorescente eiwitten aan eiwitten uit de cel om ze binnen de cel zichtbaar te maken.

Een deel van het werk beschrijft geoptimaliseerde methodes en gereedschappen voor fluorescentiemicroscopie die van algemeen belang zijn voor het veld. Maar Beilharz heeft ook licht kunnen werpen op de regulatie van celdelingsprocessen. Er is echter nog meer werk nodig om een duidelijker beeld te krijgen en nieuwe antibiotica te identificeren die de pneumokok kunnen bestrijden.

Katrin Beilharz verrichtte haar onderzoek aan de afdeling Moleculaire Genetica van het Groningen Biomolecular Sciences and Biotechnology Institute (GBB), faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen, met een Ubbo Emmiusbeurs van de RUG. Zij werkt inmiddels als postdoc bij dezelfde afdeling.

Proefschrift: http://irs.ub.rug.nl/ppn/387638083