Wolves, tree logs and tree regeneration
| Promotie: | Mw. H.A.L. (Annelies) van Ginkel |
| Wanneer: | 07 februari 2020 |
| Aanvang: | 16:15 |
| Promotor: | prof. dr. ir. C. (Chris) Smit |
| Copromotor: | dr. D.P.J. Kuijper |
| Waar: | Academiegebouw RUG |
| Faculteit: | Science and Engineering |
Wolven, dood hout en bosverjonging
'Op mijn tientallen tochten door het bos van Białowieża, Polen, was ik altijd op mijn hoede. (...) Ook voor edelherten en reeën kan "het elk moment gebeuren". Dan doel ik op een confrontatie met de wolf.'Zo begint Annelies van Ginkel de samenvatting van haar proefschrift. Volgens haar moeten we de potentiële effecten van de teruggekeerde wolf op het Nederlandse landschap niet overschatten.
Wolven sturen het gedrag en de ruimtelijke verspreiding van de hoefdieren (edelhert en ree). Hierdoor beïnvloeden wolven indirect de ontwikkeling van het voedsel dat de herten eten, zoals bijvoorbeeld de twijgen van jonge boompjes (zaailingen). In de vorm van experimenten en beschrijvende studies heb ik in het oerbos van Białowieża, Polen, onderzoek gedaan naar hoe het gebiedsgebruik door wolven en omgevallen bomen het gedrag van de herten beïnvloedt en daarmee de ontwikkeling van zaailingen. De uitkomsten laten zien dat zaailingen dichtbij omgevallen bomen minder vraatschade hebben en al helemaal wanneer de omgevallen boom in delen van het bos lag waar vaak wolven aanwezig zijn. Daarnaast vonden we dat herten obstakels, zoals omgevallen bomen, mijden. Hierdoor profiteren de zaailingen van de nabijheid van obstakels, maar de zaailingen overleven het beste en nemen het meest toe in hoogte wanneer ze dichtbij obstakels staan of door obstakels zijn omgeven. De kans voor zaailingen om met hun topscheut te ontsnappen aan vraat door herten (die kunnen tot circa 200 cm hoogte bij de scheuten) is daarom het grootst dichtbij omgevallen bomen en op plekken frequent gebruikt door wolven. Vooral aantrekkelijke soorten als esdoorn en linde profiteren hiervan. Uiteindelijk zal de combinatie van omgevallen bomen en wolven zal leiden tot een diverser bos met meer verschillende boomsoorten in de kroonlaag.In Nederland zal de terugkeer van de wolf ook leiden tot veranderingen in de natuurr, maar de mate waarin is vermoedelijk relatief klein door de grote invloed menselijke verstoring.