Stem cell based generation of midbrain dopaminergic neurons. Towards cellular tools to study Parkinson’s disease

Promotie: dhr. R.A. Roessler, 11.00 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Proefschrift: Stem cell based generation of midbrain dopaminergic neurons. Towards cellular tools to study Parkinson’s disease

Promotor(s): prof.dr. H.W.G.M. Boddeke

Faculteit: Medische Wetenschappen

Nader inzicht in effectiviteit ‘huidstamcellen’ tegen parkinson

Uit huidcellen gereprogrammeerde stamcellen kunnen helpen de ziekte van Parkinson te onderzoeken en behandelen, blijkt uit het onderzoek van Reinhard Roessler.

De ziekte van Parkinson is een van de meest voorkomende neurodegeneratieve aandoeningen. Bij deze ziekte sterft een groep neuronen in de middenhersenen, de zogenaamde dopaminerge neuronen, geleidelijk af. Dit leidt tot motorische problemen (tremoren, stijfheid, een trage, schuifelende gang), maar ook tot depressie en dementie.

Ongeveer 25 jaar geleden werd geprobeerd ter behandeling van de ziekte van Parkinson dopaminerge neuronen te implanteren die waren verkregen uit de hersenen van geaborteerde foetussen. Om praktische en ethische redenen is deze behandelmogelijkheid echter geblokkeerd. Sinds 2006 is bekend dat huidcellen gereprogrammeerd kunnen worden tot een soort embryonale stamcellen, de zogenaamde ‘geïnduceerde pluripotente stamcel’ (IPS-cel). De ontwikkeling van deze technologie werd onlangs bekroond met de Nobelprijs. Inmiddels kunnen uit de huidcellen ook dopaminerge neuronen geproduceerd worden. Stamcellen uit foetussen zijn dus niet meer nodig. Een ander voordeel is dat eigen huidcellen van de patiënt kunnen worden gebruikt, zodat de ingezette stamcellen niet als lichaamsvreemd worden herkend en het afweersysteem van de patiënt niet onderdrukt hoeft te worden.

Het onderzoek van Roessler laat zien dat de uit IPS-cellen verkregen dopaminerge neuronen vrijwel identiek zijn aan primaire dopaminerge neuronen. Het lijkt erop dat de IPS-cellen (en wellicht de directe conversie van huidcellen tot dopaminerge neuronen) hernieuwde interesse zullen opwekken voor celtransplantatie als therapie voor parkinsonpatiënten.

Reinhard Roessler (Duitsland, 1979) studeerde Biochemie te Berlijn. Hij verrichtte zijn onderzoek aan de afdeling Neurowetenschappen van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG). Het onderzoek werd mede gefinancierd door de Hazewinkel-Behringer Stichting en de Jan Cornelius de Cock Stichting. Roessler gaat binnenkort als onderzoeker werken aan het Whitehead Institute for Biomedical Research in Cambridge, Massachusetts.