Groningen CO2-neutraal in 2030

Samen met de Gemeente Groningen, Hanzehogeschool Groningen en Alfa College werkt de Wubbo Ockels School for Energy and Climate (RUG) aan het actieplan ‘Groningen CO₂-neutraal in 2030,’ onderdeel van de EU-'Mission on 100 Climate-Neutral and Smart Cities by 2030'. De missie heeft als doel om tegen 2030 tenminste 100 Europese klimaatneutrale en slimme steden op te leveren en ervoor te zorgen dat deze steden ook fungeren als experimenteer- en innovatiehubs, om alle Europese steden in staat te stellen tegen 2050 klimaatneutraal te worden.

Belangrijk bij deze missie is de nadruk op de noodzaak van interdisciplinair onderzoek. Een goed voorbeeld van een interdisciplinaire aanpak voor het realiseren van de klimaatambities zijn slimme materialen voor het isoleren van gebouwen.

Slimme materialen

Slimme materialen voor isolatie kunnen zorgen voor betere klimaatbeheersing; warm in de winter en koel in de zomer, hetgeen uiteindelijk bijdraagt aan het verminderen van CO₂-uitstoot. Daarnaast is het goed voor de portemonnee. “Zo komt er ruimte voor vernieuwing op beleidsgebied van de Gemeente Groningen,” zegt Jan Kees Kleuver, strategisch adviseur internationale zaken bij de gemeente. "We moeten ook verder kijken dan alleen de kosten en baten van energie en warmte. We kijken op wijkniveau hoe we mensen kunnen helpen met klimaatneutrale en betaalbare woningen, en wat we dan besparen op andere gebieden, zoals zorg en armoedebestrijding."

Mobiliteit

Ook op het gebied van mobiliteit valt veel winst te behalen. Deelmobiliteit bevordert een duurzamere levensstijl door het gebruik van elektrische voertuigen te stimuleren, wat de CO₂-uitstoot verlaagt en de impact op het milieu vermindert. Voorbeelden van deelmobiliteit zijn deelauto’s, deelscooters, deelfietsen en zelfs deelsteps.

Bijeenkomsten

Om tot het actieplan ‘Groningen CO₂-neutraal in 2030’ te komen worden dit voorjaar meerdere werksessies georganiseerd, waarbij mensen uit verschillende disciplines en sectoren bijeenkomen. Belangrijke thema’s die tijdens deze bijeenkomsten aan de orde komen zijn in eerste instantie de reikwijdte van het plan, het meten en monitoren van de CO₂-voetafdruk, governance en de betrokkenheid van het publiek. Daarnaast zal aandacht worden gegeven aan energiearmoede, mobiliteit, afval, voedsel en warmte.

Om deze uitdagingen het hoofd te bieden komen medewerkers van de gemeente Groningen, de Hanzehogeschool Groningen, het Alfa College en de Rijksuniversiteit Groningen tijdens deze werksessies bijeen om in co-creatie kennis, praktijk en beleid te bundelen voor een ambitieplan voor een CO₂-neutraal Groningen in 2030.

Een interdisciplinaire aanpak

“Deze uitdagingen vragen om een interdisciplinaire aanpak," aldus dr. Maaike de Heij, wetenschappelijk coördinator van de Wubbo Ockels School for Energy & Climate. “Door de kennis en kunde van experts op het gebied van onder andere verandermanagement, leiderschap, wetgeving en techniek bijeen te brengen, zorgen we ervoor dat de uitdaging van een CO₂-neutraal Groningen in 2030 van alle kanten wordt belicht en we met elkaar tot een ambitieplan kunnen komen dat echt tot verandering gaat leiden.”

Andere voorbeelden van strategische uitdagingen zijn hoe de regio een leidend voorbeeld kan zijn voor de energietransitie, en hoe we iedereen meenemen in het proces van verandering.

Achtergrondinformatie 'Mission on 100 Climate Neutral and Smart Cities'

De missies zijn een nieuw en innovatief concept in het EU-beleid. Vergelijkbaar met de missie om een man naar de maan te brengen zijn het toezeggingen om een aantal van de grootste uitdagingen waarmee we momenteel wereldwijd worden geconfronteerd (aanpassing aan klimaatverandering, bescherming van de oceanen, zeeën en wateren, leven in groenere steden en zorgen voor gezonde bodem en voedsel) voor 2030 op te lossen. Het is een geheel van acties, onderzoeks- en innovatieprojecten, beleidsmaatregelen en burgerbetrokkenheid om concrete doelen met grote maatschappelijke impact te bereiken.

De missie heeft als doel om tegen 2030 tenminste 100 Europese klimaatneutrale en slimme steden op te leveren en ervoor te zorgen dat deze steden ook fungeren als experimenteer- en innovatiehubs om alle Europese steden in staat te stellen tegen 2050 klimaatneutraal te worden. Hiervoor heeft de Europese Commissie een speciaal consortium aangewezen: Net Zero Cities. Dit consortium bestaat uit een brede samenstelling van 33 verschillende partijen, waaronder voor Groningen bekende partijen zoals Cartif, Energy Cities, ERRIN, Eurocities, Fraunhofer, ICLEI, Tecnalia, TNO en Viable Cities.

In 2022 zijn 112 steden door de Europese Commissie geselecteerd om deel te nemen. Deze selectie bestaat uit een groep van koplopers, maar ook steden die nog een lange(re) weg te gaan hebben m.b.t. het bereiken van het behalen van klimaatneutraliteit. 100 steden zijn uit EU-lidstaten en 12 steden uit zogenoemde ‘associated countries.’ In Nederland hebben 12 steden een Expression of Interest ingediend, waarvan naast Groningen de volgende zes steden geselecteerd zijn: Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht, Eindhoven en Helmond.

Het actieplan ‘Groningen CO₂-neutraal in 2030’ zal in het najaar van 2023 door het Gemeentebestuur aangeboden worden aan de Europese Commissie, in het kader van de ‘Mission on 100 Climate Neutral and Smart Cities’.

Meer informatie

• Maaike de Heij
• Leo Dvortsin