Repurposing metabolic inhibitors for cancer treatment: towards improving the antitumour immune response
Promotie: | J.F. (Jiske) Tiersma |
Wanneer: | 11 oktober 2024 |
Aanvang: | 12:45 |
Promotors: | dr. M. (Hilde) Jalving, prof. dr. S. (Steven) de Jong, prof. dr. B.M. (Barbara) Bakker |
Waar: | Academiegebouw RUG |
Faculteit: | Medische Wetenschappen / UMCG |

Hergebruik van metabole remmers voor de behandeling van kanker: op weg naar verbetering van de antitumor-immuunrespons
Kanker is de belangrijkste doodsoorzaak in Nederland en de incidentie van kanker neemt al tientallen jaren gestaag toe. Dankzij de ontwikkeling van verbeterde diagnostische hulpmiddelen en nieuwe therapieën zijn de overlevingskansen in de loop van de tijd verbeterd, maar voor veel patiënten zijn de huidige behandelingen niet voldoende.
Metabole herprogrammering bij kanker is betrokken bij het beïnvloeden van de respons op chemotherapie, immunotherapie, doelgerichte therapieën en radiotherapie. Metabole targeting van tumoren is een uitdaging, omdat hoge metabole plasticiteit kankercellen in staat stelt om over te schakelen naar andere metabole routes om proliferatieve activiteit te behouden. Bovendien bestaan tumoren niet alleen uit kankercellen, maar bevatten ze ook immuuncellen en stromacellen, die allemaal worden beïnvloed door – en invloed hebben op – de metabole omstandigheden in de micro-omgeving.
In dit proefschrift van Jiske Tiersma is het potentieel van metabole targeting en metabole combinatietherapieën bij menselijke kanker onderzocht, evenals de wisselwerking tussen tumormetabolisme en de antitumor-immuunrespons door het effect van metabole interventies op het metabolisme van kankercellen en metabole-immuuninteractie te bestuderen. Metabole verstoring remde de groei van kankercellen en zou kankercellen gevoeliger kunnen maken voor immuuncellen, vooral met meerdere metabole remmers. Bovendien onthulde [U-13C]glucose-labeling voorheen onbekende effecten van het metabool gerichte geneesmiddel dichlooracetaat in een nieuw in vitro cocultuurmodel. Tevens is aangetoond dat dit model ook goed gebruikt kan worden om de metabole interactie tussen tumor- en immuuncellen te bestuderen. [U-13C]glucose-labeling in vivo onthulde nieuwe inzichten in het werkingsmechanisme van everolimus, een ander metabool gericht geneesmiddel.
Metabole remming is dus veelbelovend voor combinatietherapie voor het remmen van kankercelgroei, met name in combinatie met immunotherapie.