Thiol-based cardioprotection

Op thiolen gebaseerde bescherming van de hartspier

Jaarlijks krijgen in Nederland 34.000 mensen een hartinfarct, een aandoening waarbij een bloedvat dat het hart van bloed voorziet afgesloten raakt en er schade aan de hartspier ontstaat. Afgelopen decennia is er grote vooruitgang geboekt in de behandeling van het hartinfarct. Zo kan men steeds sneller en effectiever het afgesloten bloedvat weer openmaken middels een dotterbehandeling en bestaat er tegenwoordig een combinatie van medicijnen die recidieven van hartinfarcten beperken en het herstel van de hartspier na een hartinfarct bevorderen. Hierdoor is de prognose van een hartinfarct sterk verbeterd, maar helaas lijdt een hartinfarct bij een belangrijk deel van de patiënten nog steeds tot het ontstaan van hartfalen, of zelfs vroegtijdig overlijden. De kans op het krijgen van deze complicaties is groter naarmate de uiteindelijke schade aan de hartspier (infarctgrootte) omvangrijker is. Het snel herstellen van de bloedstroom (reperfusie) is van levensbelang om deze infarctgrootte te beperken. Echter draagt de reperfusie zelf paradoxaal genoeg ook bij aan een deel van de uiteindelijke hartschade, onder andere door het vrijkomen van schadelijke stoffen wanneer de bloedstroom weer op gang komt. Tot op heden zijn er geen succesvolle therapieën die het hart hiertegen kunnen beschermen. 

In haar proefschrift onderzoekt De Koning mogelijkheden om in de toekomst het hart beter te kunnen beschermen tegen deze ‘ischemie-reperfusieschade’, met als hoger doel om de klinische uitkomsten na een hartinfarct te verbeteren. In het eerste deel van dit proefschrift is in observationele data onderzocht of ketonen en vrije thiolen, respectievelijk een voedingsstof voor het hart en een stof die verband houdt met oxidatieve stress, geassocieerd zijn met de schade na een hartinfarct. Dit zou dan suggereren dat het beïnvloeden van deze ketonen en/of vrije thiolen mogelijk ook een gunstig effect laat zien op de uitkomsten na een hartinfarct.

In deel twee van dit proefschrift is onderzocht hoe veilig en werkzaam het middel natriumthiosulfaat, een donor van waterstofsulfide en vrije thiolen, is in het voorkomen van hartschade ten gevolge van een hartinfarct. Dit werd onderzocht in een gerandomiseerde studie (GIPS-IV studie) in 380 patiënten met een eerste hartinfarct. Bij aankomst in het ziekenhuis kregen deelnemers natriumthiosulfaat of een placebo toegediend via een infuus en nogmaals ongeveer 6 uur later. Vier maanden na opname is de grootte van het hartinfarct vastgesteld met een MRI-scan en vergeleken tussen de twee groepen (natriumthiosulfaat vs. placebo).

CV Marie-Sophie de Koning

Marie-Sophie de Koning (1991) studeerde Geneeskunde aan de Universiteit Utrecht. Daarna was zij werkzaam als arts-assistent Cardiologie bij het Meander Medisch Centrum. In 2018 startte zij haar promotieonderzoek bij de afdeling Cardiologie van het Universitair Medisch Centrum Groningen. Inmiddels werkt zij als arts-assistent in opleiding tot Cardioloog bij het Medisch Centrum Leeuwarden. De titel van haar proefschrift luidt: Thiol-based cardioprotection.

Proefschrift: https://hdl.handle.net/11370/d9e15ffb-9bb7-46a1-ae13-923559978522