Peribiliary glands in biliary regeneration
Promotie: | Mw. I.E.M. (Iris) de Jong |
Wanneer: | 17 oktober 2022 |
Aanvang: | 14:30 |
Promotors: | prof. dr. R.J. (Robert) Porte, prof. dr. J.A. (Ton) Lisman, prof. dr. R.G. Wells |
Waar: | Academiegebouw RUG |
Faculteit: | Medische Wetenschappen / UMCG |

De rol van peribiliaire klieren in galwegregeneratie
Peribiliaire klieren (PBGs) zijn eilandjes van cellen die zich bevinden in de galwegwand. Stamceleigenschappen zijn pas recentelijk aan deze PBGs toegewezen, wat heeft gezorgd voor een andere kijk op deze cellen in de context van ziekten. PBGs zijn vooral belangrijk na schade aan de galwegwand; ze dragen bij aan het herstel van de galweg in een proces genaamd biliaire wondgenezing. In haar proefschrift heeft De Jong een nog onbeschreven model om biliaire wondgenezing te bestuderen gepresenteerd. Met dit model heeft ze laten zien dat PBGs prolifereren, migreren en differentiëren om beschadigde epitheelcellen te vervangen. Dit basisprincipe heeft ze vervolgens onderzocht in de context van galwegziekten. De Jong heeft hiermee cruciale mechanismen geïdentificeerd onderliggend aan post-transplantatie non-anastomotische stricturen en galwegatresie. Non-anastomotische stricturen zijn een complicatie na levertransplantatie, te herkennen aan verlittekening van de galweg (fibrose). In haar proefschrift laat De Jong zien dat aanhoudende schade van de microvaatjes rondom de PBGs zorgt voor zuurstoftekort van de PBG-cellen na transplantatie. Hierdoor kan biliaire wondgenezing worden belemmerd en fibrose ontstaan. Dit kan leiden tot het typische beeld van non-anastomotische stricturen.
Daarnaast werd het onderliggende mechanisme van galwegatresie onderzocht. Galwegatresie is een galwegziekte die nieuwgeboren kindjes treft, gekarakteriseerd door galwegobstructie en verlittekening. In dit proefschrift is beschreven hoe de foetusgalweg reageert op schade: toegenomen PBG-groei, verhoogde hyaluronzuur productie en mucus productie. Tezamen zorgde deze reactie voor vernauwing van de galweg en verhoogde bilirubine levels, lijkend op galwegatresie.
De beschreven mechanismen hebben belangrijke implicaties voor de klinische praktijk en geven richting aan toekomstige studies naar farmaceutische interventies voor galwegatresie.
CV Iris de Jong
Iris de Jong (1993) studeerde Geneeskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen (RUG). Zij is in 2019 begonnen met het MD/PhD-programma van de Junior Scientific Masterclass (JSM) van de RUG. Haar promotieonderzoek vond plaats bij de afdeling Hepato-Pancreato-Biliaire Chirurgie en Levertransplantatie van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG). Sinds 2022 is zij werkzaam als post-doctoral fellow aan de Universiteit van Pennsylvania, waar ze een deel van haar onderzoek uit het proefschrift heeft uitgevoerd. De titel van haar proefschrift luidt: Peribiliary glands in biliary regeneration. Providing mechanistic insights into the pathogenesis of post-transplant cholangiopathy and biliary atresia.