DNAJB6 and its substrates: connecting the dots
| Promotie: | Mw. E.F.E. (Els) Kuiper |
| Wanneer: | 28 februari 2022 |
| Aanvang: | 16:15 |
| Promotor: | prof. dr. H.H. (Harm H) Kampinga |
| Copromotor: | S. Bergink, PhD |
| Waar: | Academiegebouw RUG |
| Faculteit: | Medische Wetenschappen / UMCG |
Onderzoek naar eiwitklonteringen: DNAJB6 en zijn substraten
Onze levensverwachting is in de afgelopen tientallen jaren gestegen, maar met een hogere leeftijd komen ook meer ziektes. Een veelvoorkomende oorzaak van ouderdomsziektes is het ontstaan van eiwitklonteringen die bijvoorbeeld neurodegeneratie of spierziekten veroorzaken. Met haar onderzoek wil Kuiper de kennis vergroten over hoe onze cellen omgaan met eiwitklonteringen. Belangrijk is de kwaliteitscontrole van klontergevoelige eiwitten, dat grotendeels gedaan wordt door chaperones, waarbij Kuiper kijkt naar één specifieke chaperone: DNAJB6.
DNAJB6 kan een specifieke vorm van eiwitklontering herkennen en tegengaan: de amyloidklontering. Amyloids hebben een opééngepakte structuur en worden gezien in bijvoorbeeld de ziekte van Alzheimer of Huntington. De amyloidstructuur komt echter niet alleen voor in schadelijke klonteringen, maar ook bij functionele eiwitten die deels ongevouwen zijn. Deze voeren belangrijke taken uit in onze cellen, maar door de ongevouwen gedeeltes komen ze vaak terecht in schadelijke eiwitklonteringen. Hun kwaliteitscontrole is dus belangrijk, maar er is nog weinig bekend over hoe dit gaat en of er chaperones bij betrokken zijn.
Kernporie-eiwitten, die zorgen voor het verkeer tussen de celkern en de rest van de cel, zijn een goed voorbeeld van dit soort ongevouwen eiwitten. Slijtage van de kernporiën en defecten in het verkeer erdoorheen, zijn geassocieerd met veroudering en ouderdomsziektes. Kuiper vindt dat de anti-klonterfunctie van DNAJB6 ook werkt voor kernporie-eiwitten. Dit suggereert voor het eerst een link tussen de chaperone DNAJB6 en normale eiwitten die amyloids kunnen vormen. Het laat zien hoe en waarom DNAJB6 belangrijk is om eiwitten te beschermen onder normale omstandigheden, maar vooral ook in ouderdomsziektes.
CV Els Kuiper
Els Kuiper (1984) studeerde Medical and Pharmaceutical Drug Innovation aan de Rijksuniversiteit Groningen. Haar promotieonderzoek vond plaats bij de afdeling Biomedical Sciences of Cells & Systems van het Universitair Medisch Centrum Groningen, met financiering via een topmaster fellowship van de Groningen University Institute for Drug Exploration (GUIDE). Na haar promotie zal zij werkzaam zijn als postdoctoral fellow aan Yale University in de Verenigde Staten. De titel van haar proefschrift luidt: DNAJB6 and its substrates: connecting the dots.