Transplantation of extended criteria donor livers

Criteria suboptimale donorlevers kunnen soepeler

Ieder jaar worden er in Nederland tussen de 110 en 140 levertransplantaties uitgevoerd. Ook overlijden er ieder jaar tientallen mensen omdat er voor hen geen donorlever is. Rianne van Rijn beschrijft in haar proefschrift verschillende manieren om donorlevers van mindere kwaliteit toch geschikt te maken voor transplantatie. Een van haar conclusies is dat de huidige criteria voor transplantatie van ‘suboptimale levers’ van donoren die overleden na hersendood versoepeld zouden kunnen worden. Vooral machineperfusie, een nieuwe bewaarmethode waarbij de lever buiten het lichaam aan de praat wordt gehouden, lijkt veelbelovend.

Vanwege het tekort aan geschikte donororganen zijn chirurgen steeds vaker genoodzaakt suboptimale levers (‘extended criteria donor’, ECD-lever) voor transplantatie te gebruiken. Dat zijn bijvoorbeeld levers van oudere donoren of levers van donoren die zijn overleden na een hartstilstand (‘donation after circulatory death’, DCD-lever). Transplantatie van minder ‘gezonde’ levers brengt een groter risico met zich mee op complicaties. Van Rijn en haar collega’s van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) onderzochten of transplantatie van sommige types suboptimale levers toch acceptabele uitkomsten laten zien. Zij concluderen onder andere dat de transplantatie van suboptimale levers van hersendode donoren weliswaar leidt tot hogere incidentie van en kosten voor galwegcomplicaties, maar niet tot lagere overleving of hogere totale kosten.

Van Rijn onderzocht ook wat voor effect ‘machine perfusie preservatie’ heeft op donorlevers. Volgens haar kan DCD-levertransplantatie na toepassing van een bepaald machine perfusie proces (namelijk ‘DHOPE’) veilig worden uitgevoerd. Bij DHOPE wordt de lever voorafgaand aan de transplantatie aan een machine aangesloten en doorgespoeld met koude zuurstofrijke bewaarvloeistof. De levers die dit proces hadden ondergaan leken na transplantatie beter te functioneren en leken minder schade te hebben opgelopen aan de galwegen. Een vervolgstudie moet nu laten zien of deze veelbelovende resultaten ook behaald worden in een onderzoek waaraan in ieder geval al zeven academische ziekenhuizen en 158 patiënten meedoen.

Rianne van Rijn (1988) studeerde Geneeskunde aan Maastricht University. Zij verrichte haar onderzoek binnen de afdeling chirurgie en onderzoeksinstituut GUIDE van het UMCG.. Het onderzoek werd gefinancierd door onder andere het Nuts Ohra en Zorginstituut Nederland (voorheen College voor Zorgverzekeringen). Van Rijn is nu als arts verbonden aan de afdeling Chirurgie van het Martini Ziekenhuis Groningen waar ze in september begint aan de opleiding tot chirurg. De titel van haar proefschrift is: “Transplantation of extended criteria donor livers. Improving outcome with optimized donor selection and machine perfusion”.

Proefschrift: http://hdl.handle.net/11370/0aead3e1-400f-417a-9815-e311c50928be