Effects of lifestyle and environmental factors on intestinal epithelial cell morphogenesis
| Promotie: | Dhr. L.J. (Leon) Klunder |
| Wanneer: | 27 juni 2016 |
| Aanvang: | 09:00 |
| Promotors: | prof. dr. S.C.D. (Sven) van Ijzendoorn, prof. dr. G. Dijkstra |
| Waar: | Academiegebouw RUG |
| Faculteit: | Medische Wetenschappen / UMCG |
Nieuw driedimensionaal celmodel voor onderzoek naar darmziekten
Leon Klunder en collega’s van het UMCG zijn erin geslaagd om in het laboratorium een driedimensionaal celmodel te creëren met dezelfde eigenschappen als de cellen die de binnenbekleding van onze darmen vormen, het darmeptiheel. Net als deze epitheelcellen hebben de cellen in het model een ondoordringbare koppeling aan buurcellen, en in de ruimte gescheiden celmembranen. Ook delen de cellen zich zodanig dat ze zich in één laag blijven bevinden. Het model blijkt geschikt om het effect van ziekte op de vorm en functie van het darmepitheel te onderzoeken.
Darmepitheel, de binnenste cellaag van de darm, is in staat voedingsstoffen en vocht op te nemen, terwijl het een verder ondoordringbare laag tussen darmholte en lichaam vormt. Het proces dat ervoor zorgt dat iedere darmepitheelcel de juiste plek en functie inneemt, is strak gereguleerd, maar kan door bijvoorbeeld ontstekingsprocessen ontregeld raken.
De onderzoeksgroep waarvan Klunder deel uitmaakte, ontwikkelde een celmodel om twee verstoorde processen beter te kunnen onderzoeken: verstoring van doorlaatbaarheid en polariteit, het verschijnsel dat de epitheelcel aan de buitenkant domeinen met verschillende functies en eiwitcomposities creëert die met andere delen in verbinding staan. Het model bestond uit darmcellen die zich in een kweek driedimensionaal organiseren tot een voor vloeistof ondoordringbare holle bol. De darmcellen positioneren zich daarbij alsof de holte de darmholte is.
Het model stelde de groep vervolgens in staat om de directe effecten te onderzoeken van factoren waarvan uit eerdere studies bekend is dat ze invloed uitoefenen op de zelforganisatie van darmepitheelcellen, zoals roken en ontstekingsbevorderende signaaleiwitten. Het model kan helpen om de wisselwerking tussen het epitheel en haar directe omgeving beter te begrijpen.
Leon Klunder (1985) studeerde geneeskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij verrichtte zijn promotieonderzoek bij de afdeling Celbiologie en binnen onderzoeksinstituut GUIDE van het Universitair Medisch Centrum Groningen. Het onderzoek werd gefinancierd als MD/PhD-traject (Junior Scientific Masterclass) van het UMCG. Ook de J.K. de Cock Stichting droeg financieel bij. Klunder werkt nu als arts-assistent psychiatrie in de Rembrandthof.