Unravelling the genetic basis of hereditary disorders by high-throughput exome sequencing strategies

Mogelijkheden ‘whole exome sequencing’ onderzocht

Onder ‘whole exome sequencing’ (WES) verstaan wetenschappers de nieuwe techniek om te onderzoeken wat de basenvolgorde van de eiwitcoderende gebieden is binnen de set van al onze genen (‘genoom’). Genetisch onderzoeker Omid Jazayeri laat in zijn proefschrift zien welke mogelijkheden WES biedt om moleculaire oorzaken in kaart te brengen van genetisch heterogene aandoeningen, erfelijke ziekten waarvoor verschillende genmutaties verantwoordelijk kunnen zijn. Hij toont dat aan de hand van de erfelijke aandoening microcefalie en twee andere genetische aandoeningen.

Voor alle drie ziekten (naast microcefalie, familiale glucocorticoïd deficiëntie en het L1-syndroom) startte Jazayeri zijn onderzoek door het screenen van een omvangrijke set genen waarvan bekend is dat ze verband houden met de desbetreffende ziekte. Vervolgens identificeerde hij nieuwe kandidaat-ziektegenen. Tot slot bestudeerde de promovendus de mogelijkheden van bioinformatica-programma’s die betere mogelijkheden willen bieden voor de selectie van kandidaat-genen.

Microcefalie, geboren worden met een te kleine schedel, heeft bekendheid gekregen door het zika-virus dat door muggen wordt overgebracht. De ziekte ontstaat door omgevingsfactoren, bijvoorbeeld een infectie, of door een genetische oorzaak. Jazayari onderzocht de gegevens van 35 families waarin microcefalie voorkomt en concludeert dat het met de WES-techniek in 29% van de onderzochte gevallen (in 10 van de 35 families) mogelijk was om een moleculaire diagnose te stellen, met mutaties in ziektegenen waarvan bekend was dat ze samenhangen met de aandoening. In 7 van de 10 families kon de ziekte verklaard worden doordat beide ouders drager van de ziekte bleken te zijn. Jazayeri concludeert dat WES een veelbelovende verrijking betekent voor het genetica-onderzoek van genetisch heterogene aandoeningen. De techniek maakt nieuwe ontwikkelingen mogelijk in het snel evoluerende onderzoeksveld van overerfbare ziekten.

Omid Jazayeri (1973) studeerde biologie aan de universiteit van Teheran (BSc) en Razi (MSc). Hij verrichtte zijn promotieonderzoek bij de afdeling Genetica en binnen onderzoeksinstituut GUIDE van het Universitair Medisch Centrum Groningen. Het onderzoek werd gefinancierd door de Mazandaran University (Iran), waar Jazayeri sinds 2005 werkt als academisch onderzoeker en docent.

Proefschrift: http://hdl.handle.net/11370/ac8c3156-4bcb-4d5e-870d-bcab0d1ffa36