Skip to ContentSkip to Navigation
Over ons Actueel Evenementen Promoties

Metaphor and metamorphosis

Paul Ricoeur and Gilles Deleuze on the emergence of novelty
Promotie:Dhr. M. Boven
Wanneer:22 december 2016
Aanvang:14:30
Promotors:prof. dr. B.P. (Barend) van Heusden, prof. dr. G. Heiden, van der
Waar:Academiegebouw RUG
Faculteit:Letteren
Metaphor and metamorphosis

Nieuwe interpretatie van het werk van filosofen Ricoeur en Deleuze

Martijn Boven ontwikkelt in zijn proefschrift een nieuwe interpretatie van het werk van twee Franse filosofen: Paul Ricoeur (1913-2005) en Gilles Deleuze (1925-1995). Beide filosofen hebben op geheel eigen wijze nagedacht over het vraagstuk: ‘hoe vernieuwt het denken zichzelf?’ Ricoeur’s perspectief hierop word geduid vanuit de basisstructuur van de levende metafoor. Neem bijvoorbeeld de metafoor ‘de tijd is een bedelaar.’ Hierin worden twee concepten samengebracht die normaal gezien niet met elkaar verenigbaar zijn (‘tijd’ en ‘bedelaar’). Dit leidt tot een semantische innovatie die ons de werkelijkheid op een nieuwe manier laat zien als een mengvorm van aspecten van de bedelaar en aspecten van de tijd. Deleuze’s perspectief op de vernieuwing van het denken wordt geduid vanuit een wezenlijk andere basisstructuur: de wederzijdse metamorfose. Deze metamorfose komt tot stand op het moment dat twee lichamen elkaar ontmoeten en er een affectieve relatie tussen hen ontstaat, zodat ze onder druk van elkaar een bepaalde ontwikkeling doormaken. Een literair voorbeeld hiervan vinden we in het verhaal ‘Verslag voor een academie’ van Franz Kafka. Hierin weet de aap rode Peter een uitweg te vinden uit zijn gevangenschap door in taal uit te barsten. Deze mens-wording van rode Peter opent een onbestemde ruimte tussen aap en mens in. De aap rode Peter begint aspecten van de mens te incorporeren zonder volledig in een mens te veranderen. Tegelijkertijd vindt er ook een aap-wording van rode Peters leraar plaats. Aap en mens worden meegesleept in een proces van wederzijdse metamorfose en beginnen onder invloed van elkaar te veranderen.

Martijn Boven voltooide de masteropleiding Comparative Literature and Literary Theory. Hij verrichtte zijn onderzoek aan het Groningen Research Institute for the Study of Culture, Faculteit der Letteren.