Prediction models for tube feeding dependence in head and neck radiotherapy
Voorspellingsmodellen voor afhankelijkheid van sondevoeding bij bestraling van hoofd en nek
Het doel van dit proefschrift van Kim Wopken was het ontwikkelen van voorspellende modellen die kunnen ondersteunen in de selectie van patiënten met kanker in het hoofdhalsgebied met een verhoogd risico op het ontwikkelen van afhankelijkheid van sondevoeding na de behandeling met radiotherapie. Bij hoofdhalskanker wordt het te behandelen gebied omringd door belangrijke structuren, zoals het ruggenmerg, de speekselklieren en structuren die belangrijk zijn voor het slikken. Bestraling in dit gebied levert daarom een groot risico van bijwerkingen op, te denken valt aan een droge mond en ernstige slikproblemen. Deze ernstige slikproblemen kunnen resulteren in langdurige afhankelijkheid van sondevoeding.
Uit onderzoek is gebleken dat dit de kwaliteit van leven van patiënten verlaagd. De radiotherapietechnieken zijn de afgelopen decennia sterk verbeterd. Hierdoor kunnen de speekselklieren en structuren belangrijk voor het slikken beter worden ontzien. Helaas kunnen niet alle structuren gespaard worden, omdat dit zou resulteren in een onacceptabel bestralingsplan waarin de tumor onvoldoende bestralingsdosis zou krijgen. Daarom zal een keuze moeten worden gemaakt welke structuren (het meest) gespaard moeten worden.
In eerder onderzoek zijn structuren geïdentificeerd die belangrijk zijn voor het krijgen van een droge mond. Het is echter nog grotendeels onbekend welke structuren en patiënt-, tumor- en behandelingskenmerken het meest relevant zijn voor het ontwikkelen van sondevoedingafhankelijkheid. In dit proefschrift van Wopken worden modellen gepresenteerd die kunnen worden toegepast om te voorspellen welke patiënten sondevoedingafhankelijk worden en welke patiënten baat hebben bij preventieve maatregelen of nieuwe bestralingstechnieken zoals protonentherapie. Ook wordt beschreven hoe de modellen gebruikt kunnen worden in het optimaliseren van bestralingsplannen.