A tubulo-centric view on cardiorenal disease

Meer aandacht nodig voor belangrijke rol nierbuisjes

Toekomstig onderzoek naar een betere behandeling van hart- en nierziekten moet meer aandacht hebben voor de niertubulus, vindt Steef Sinkeler. Hij liet zien welke belangrijke rol deze afvoerkanaaltjes spelen in het ingenieuze filtersysteem van onze nieren. Een slechte werking van de nierbuisjes heeft effecten op de vochthuishouding, de productie van erythropoëtine (EPO), en de uitscheiding van afvalstoffen.

Onze nieren zijn elk opgebouwd uit twee delen: de glomerulus, een passief filter dat ionen en kleine eiwitten uit het bloed filtert, en de tubulus of nierbuis, een langgerekte kronkelende buis waarin zich ‘transporters’ bevinden. De transporters zorgen voor het uitscheiden van grote moleculen die niet gefilterd kunnen worden en het terugwinnen van kleine moleculen die essentieel zijn voor ons lichaam. Omdat de meeste afvalstoffen in de urine terechtkomen via de glomerulus heeft deze in onderzoek naar nierziekten de meeste aandacht gekregen. Sinkeler onderzocht welke rol de nierbuisjes spelen in het afvoeren van afvalstoffen, het handhaven van de vochtbalans en zouthuishouding, en de productie van EPO, een eiwit dat de aanmaak van rode bloedcellen stimuleert en zo bloedarmoede voorkomt.

Uitscheiding van afbraakproducten van het spierweefsel (creatinine) blijkt een belangrijke voorspeller te zijn voor het overlijdensrisico van diabetische nierpatiënten, zo stelde Sinkeler vast. Meer precies: meer creatinine-uitscheiding in de urine hangt samen met een lager risico op overlijden. Sinkeler concludeert hieruit dat een hogere spiermassa in deze dubbele risicogroep beschermt tegen vroegtijdig overlijden en dat fysieke inspanning belangrijk is voor een betere gezondheid. Als gekeken wordt naar uitscheiding van creatinine via de tubulus, blijkt dat deze in staat is de uitscheiding van afvalstoffen te verhogen als het lichaamsgewicht, en dus de hoeveelheid afvalstoffen, toeneemt.

Tot slot concludeert de promovendus dat vochtophoping en verhoogde EPO-spiegels ieder afzonderlijk bijdragen aan het risico op hart- en vaatziekten, waarbij ze elkaars effect versterken. Dit fundamentele onderzoek kan helpen om de complicaties van nierziekten beter te behandelen door in te grijpen in de functie van de nierbuisjes.

Steef Sinkeler (1985) studeerde geneeskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij verrichtte zijn promotieonderzoek bij de afdeling Interne Geneeskunde en binnen onderzoeksinstituut GUIDE van het Universitair Medisch Centrum Groningen. Het onderzoek werd gefinancierd door het UMCG. Sinkeler werkt nu als cardioloog in opleiding in het UMCG.

Proefschrift: http://hdl.handle.net/11370/94127425-65de-4f17-90a6-129b775ae3e8