Functional shades of grey
Functionele grijstinten
Functionele neurologische stoornissen (FNS) zijn aandoeningen waarbij mensen klachten ervaren zoals tremor, verlamming of aanvallen, die ontstaan door een verstoring in de werking van hersennetwerken.
Dit proefschrift van Tjerk Lagrand richt zich op het verbeteren van de diagnose, behandeling en communicatie rond FNS. De kernboodschap is dat FNS het best begrepen kan worden vanuit een biopsychosociaal model: biologische, psychologische en sociale factoren grijpen op elkaar in en samen veroorzaken en onderhouden ze de klachten.
Artsen kunnen functionele neurologische stoornissen beter herkennen door niet alleen te letten op positieve tekenen tijdens het neurologisch onderzoek, maar ook op kenmerken uit de anamnese. Het combineren van deze signalen maakt een eerdere en betrouwbaardere diagnose mogelijk.
Een multidisciplinaire en stapsgewijze behandeling (stepped care), waarbij neurologen, psychologen, fysiotherapeuten en andere specialisten samenwerken, blijkt het meest effectief.
De studies naar autorijden bij FNS laten zien dat patiënten over het algemeen goed in staat zijn om gevaren in het verkeer te herkennen, maar dat hun symptomen de rijvaardigheid kunnen beïnvloeden. Veel patiënten passen daarom zelf strategieën toe om veilig te blijven rijden.
Daarnaast blijkt dat de manier waarop de diagnose wordt uitgelegd aan patiënten een grote invloed heeft op het verdere verloop. Een duidelijke en begripvolle uitleg leidt tot minder zorggebruik en lagere zorgkosten, terwijl een onbevredigende uitleg juist het tegenovergestelde effect heeft.
Dit proefschrift benadrukt het belang van heldere communicatie, samenwerking tussen disciplines en aandacht voor de individuele patiënt. Diagnostiek en behandeling van FNS vragen niet om zwart-witdenken, maar om begrip voor de vele grijstinten die deze aandoening kenmerken.