Open normen in het omgevingsplan
| Promotie: | Dhr. J. (Jur) van der Velde |
| Wanneer: | 08 september 2025 |
| Aanvang: | 16:15 |
| Promotors: | prof. mr. dr. K.J. (Kars) de Graaf, prof. dr. H.B. (Heinrich) Winter |
| Waar: | Academiegebouw RUG / Studenten Informatie & Administratie |
| Faculteit: | Rechtsgeleerdheid |
Open normen in het omgevingsplan
Een gemeenteraad is op grond van de Omgevingswet verplicht een omgevingsplan vast te stellen waarin regels over de fysieke leefomgeving zijn opgenomen. Deze regels kunnen betrekking hebben op een groot aantal activiteiten en kunnen zowel gesloten als open normen bevatten. Een voordeel van open normen is dat zij flexibiliteit bieden bij de toepassing van de regels. Het onderzoek van Jur van der Velde richt zich op de juridische randvoorwaarden voor en het gebruik van open normen in omgevingsplanregels die betrekking hebben op bouw-, aanleg- en gebruiksactiviteiten die de fysieke leefomgeving kunnen wijzigen. Een belangrijke conclusie van zijn onderzoek is dat de juridische grenzen aan het gebruik van open normen met name voortvloeien uit het rechtszekerheidsbeginsel. De regels van het omgevingsplan moeten voldoende duidelijk zijn en de rechten van derden waarborgen. De bestuursrechter beoordeelt als daartoe aanleiding is per concreet geval of de planregels aan die voorwaarden voldoen. Het onderzoek bevat de aanbeveling om bij het beoordelen of wordt voldaan aan het rechtszekerheidsbeginsel primair uit te gaan van de (tekst van de) planregel en minder gewicht toe te kennen aan beleidsregels en beleidsdocumenten. Daarbij geeft het onderzoek een aantal handreikingen hoe tot voldoende rechtszekere planregels kan worden gekomen.
Vanwege de gelding van het rechtszekerheidsbeginsel zullen open normen voor de onderzochte activiteiten naar verwachting een minder grote rol in een omgevingsplan spelen dan de wetgever had beoogd. Mogelijke uitzonderingen hierop zijn de in het omgevingsplan opgenomen regels voor het beoordelen van aanvragen om een omgevingsvergunning en de regels waarin (specifieke) zorgplichten zijn opgenomen. Ondanks de beperkte toepassingsmogelijkheden van open normen kunnen deze een bijdrage leveren aan een goede en veilige fysieke leefomgeving. Hierbij is niet alleen de juridische formulering van de regels van belang, maar is het ook belangrijk dat de open normen vanuit het beleid worden onderbouwd. Open normen vragen de nodige juridische en bestuurlijke aandacht bij het opstellen en het uitvoeren van bouw-, aanleg- en gebruiksregels van een omgevingsplan.