Early detection of chronic kidney disease

Vroege detectie van chronische nierziekte

Chronische nierschade is een wereldwijd gezondheidsprobleem met een prevalentie van ongeveer 10%. Chronische nierschade verhoogt het risico op nierfalen en hart- en vaatziekten. Screening wordt nu alleen aanbevolen voor mensen met bekende risicofactoren, zoals hypertensie of diabetes type 2. Helaas worden veel risicopatiënten niet (tijdig) gescreend. Dit leidt vaak tot late diagnoses en daardoor beperkt effect van behandelingen.

Dit proefschrift Dominique van Mil onderzocht of vroege opsporing van chronische nierschade kan worden verbeterd door middel van systematische screening, zowel bij risicogroepen als in de algemene bevolking risico. Uit dit proefschrift blijkt dat het testen op albuminurie volgens de huidige richtlijnen in risicopatiënten in de huisartspraktijk suboptimaal gebeurd. Daarnaast bleek dat systematische screening onder deze hoog-risico patiënten effectiever is via huisartspraktijken dan apotheken. Ook onderzocht dit proefschrift een nieuwe aanpak voor screening, namelijk bevolkingsonderzoek onder 15.000 Nederlanders van 45-80 jaar. Het blijkt dat een hoge bereidwilligheid is tot deelname aan bevolkingsonderzoek voor chronische nierschade (bijna 60%). Van de deelnemers bleek 3.3% verhoogde albuminurie te hebben. Veel van deze mensen had nieuw gediagnosticeerde risicofactoren voor chronische nierschade en hart- en vaatziekten, of reeds bekende risicofactoren die niet de streefwaarden behaalden. Van deze mensen bezocht slechts de helft hun huisarts na de screening. Uit de analyses blijkt ook dat bevolkingsonderzoek kosteneffectief kan zijn (€9,225 per gewonnen levensjaar in goede kwaliteit) en verergering van nierziekte en het optreden van hart- en vaatziekten voorkomt. Tot slot toonde dit proefschrift aan dat het verlagen van albuminurie middels een SGLT-2 remmer het risico op nier- en hartproblemen verlaagt. Bij blijvend verhoogde albuminurie blijft het risico echter hoog, wat wijst op de noodzaak van aanvullende behandeling.

Concluderend, systematische screening, vooral via bevolkingsonderzoek, maakt volgens dit proefschrift vroegtijdige opsporing van chronische nierschade en daarmee betere behandeling mogelijk. Meer bewustwording over screening en behandeling  is daarin essentieel.