Social freedom and emancipatory interests
Sociale vrijheid en emancipatorische belangen in kritische theorie
Een centrale zorg van theorieën ontwikkeld binnen de traditie van de Frankfurter School voor kritische theorie is de vraag hoe sociale structuren de individuele vrijheid beperken. Dit proefschrift van Wouter Wiersma behandelt deze vraag door het concept van sociale vrijheid te onderzoeken.
Het betoogt dat een robuuste theorie van sociale vrijheid haar objectieve voorwaarden (vrijheid-bevorderende sociale normen en instellingen) moet integreren met haar subjectieve vereisten (de individuele capaciteit voor zelfbeschikking en kritiek). De centrale stelling is dat dit alleen gebeurt wanneer de realisatie van sociale vrijheid mogelijk is.
Gezamenlijk beargumenteert het Wiersma dat een allesomvattende theorie van sociale vrijheid moet aantonen hoe instituties zowel bindend als tegelijkertijd open voor transformatie kunnen zijn door middel van individuele kritiek en handelingsvermogen, en zo de objectieve en subjectieve kanten van vrijheid integreren.
De oplossing die Wiersma voorstelt, is dat een theorie van sociale vrijheid preciezer moet aantonen hoe sociale instituties kunnen worden gestructureerd om zowel de objectieve voorwaarden die vrijheid mogelijk maken als de subjectieve capaciteit voor kritiek en zelfbeschikking te ondersteunen.
Dit vereist het aantonen hoe instellingen zowel bindend als open voor transformatie door individueel handelingsvermogen kunnen zijn. Goede, democratische instituties moeten daarom aan specifieke eisen voldoen om de vrijheid van individuen te kunnen garanderen.