Making the invisible visible; targeted fluorescence molecular imaging in the gastro-intestinal tract
| Promotie: | A.M. van der Waaij |
| Wanneer: | 02 juli 2025 |
| Aanvang: | 12:45 |
| Promotor: | prof. dr. W.B. Nagengast |
| Copromotors: | mr. dr. J. de Haan, dr. G. Kats-Ugurlu |
| Waar: | Academiegebouw RUG |
| Faculteit: | Medische Wetenschappen / UMCG |
Het onzichtbare zichtbaar maken; gerichte fluorescentiemoleculaire beeldvorming in het maag-darmkanaal
Behandelingen voor kanker en ontstekingsziekten zijn vaak gebaseerd op gemiddelden, terwijl het veel effectiever is om per patiënt te bepalen wat de beste aanpak is. In dit proefschrift van Anne van der Waaij is een innovatieve techniek onderzocht: fluorescentie moleculaire beeldvorming (FMI). Hierbij worden medicijnen of biomarkers gekoppeld aan een speciale kleurstof, ook wel “tracers” genoemd, die zichtbaar worden gemaakt in het maagdarmkanaal met een speciale camera. Zo kunnen artsen precies zien waar en hoe medicijnen zich in het lichaam verspreiden, aan welke cellen ze binden, en of er na een behandeling met chemotherapie en bestraling nog tumorcellen aanwezig zijn.
Dit onderzoek richtte zich op het gebruik van FMI bij patiënten met inflammatoire darmziekten (IBD) en bij patiënten met endeldarm- of slokdarmkanker. Bij IBD bleek dat een fluorescent gelabeld medicijn, vedolizumab, vooral hecht aan ontstoken weefsel, met name aan plasmacellen, een soort immuuncel. Dit inzicht kan helpen om de behandeling effectiever te maken. Bij endeldarm- en slokdarmkanker gebruikte men FMI om te bepalen of na chemoradiatie nog resttumor aanwezig is. Met behulp van een tracer, bevacizumab-800CW, konden patiënten met en zonder resttumor onderscheiden worden. Een andere tracer, cetuximab-800CW, werkte minder goed door verstoring van signalen door immuuncellen. Ook werd de opname van durvalumab, een immuuntherapie, in slokdarmtumoren onderzocht. De opname verschilde sterk tussen patiënten, wat kan helpen voorspellen wie baat heeft bij deze therapie.
Door deze technieken te combineren, kunnen artsen in de toekomst behandelingen beter afstemmen op de individuele patiënt. De techniek is veelbelovend, maar verdere ontwikkeling en onderzoek zijn nodig voor brede toepassing.