Novel approaches in complement profiling; application in kidney transplantation
| Promotie: | dr. R.G.M. Lammerts |
| Wanneer: | 27 juni 2022 |
| Aanvang: | 14:30 |
| Promotors: | prof. dr. S.P. (Stefan) Berger, dr. J. van den Born |
| Waar: | Academiegebouw RUG |
| Faculteit: | Medische Wetenschappen / UMCG |
Rol van activatie van het complement systeem bij afstoting donornieren onderzocht
Voor patiënten met eindstadium nierfalen is een niertransplantatie de beste behandeling. Een transplantatie is echter niet altijd succesvol, en de overleving van de getransplanteerde nier is van veel factoren afhankelijk. Het immuunsysteem kan bijvoorbeeld het zogenoemde complement systeem activeren, en dit kan acute afstoting en chronische nierschade veroorzaken. Dit proces is echter nog niet voldoende begrepen. In dit proefschrift onderzocht Lammerts de activatie van het complement systeem en de schade die het veroorzaakt aan getransplanteerde nieren op verschillende niveaus in het menselijk lichaam.
Uit het onderzoek van Lammerts bleek onder andere dat de aanwezigheid van de complement eiwitten properdine en terminaal complement C5b-9 in de urine van getransplanteerde patiënten, die geassocieerd zijn met transplantaat falen op de lange termijn. Verdere analyse van epitheel cellen uit tubuli van de nier toonden bovendien aan dat deze cellen gevoelig zijn voor interacties met properdine, en daarmee activatie van het complement systeem via een specifieke route, de alternatieve route, kunnen veroorzaken. Lammerts vond ook enkele remmers die deze activatie kunnen remmen.
Naast deze eiwitten bekeek Lammerts ook de rol van antilichamen. Binding van antilichamen aan cellen van de donornier kunnen namelijk ook tot activatie van het complement systeem leiden. Lammerts wist primaire nier endotheel cellen te isoleren van menselijke nieren die voor transplantatie gepompt zijn op een perfusie pomp. Hiemee heeft zij een potentieel diagnostische test opgezet waarmee HLA- en non-HLA antilichamen gericht tegen endotheel cellen gedetecteerd konden worden.
Tot slot vonden de onderzoekers dat de systemische complement activatie niet significant hoger is bij patiënten die hun donornier afstootten vanwege een reactie van antilichamen, in vergelijking met patiënten die hun donornier verliezen door een andere vorm van afstoting. Met deze resultaten hoopt Lammerts bij te dragen aan een betere inschatting van het risicoprofiel van getransplanteerde nieren en mogelijk nieuwe methodes om afstoting te voorkomen.