Clinical aspects of primary and secondary Sjögren’s syndrome

Klinische aspecten van het primaire en secundaire syndroom van Sjögren

Het syndroom van Sjögren (SS) is een reumatische auto-immuunziekte, die wordt gekenmerkt door een ontsteking van de speeksel- en traanklieren. De ziekte heeft een heterogeen karakter, waarbij droogheidsklachten, vermoeidheid, pijn en diverse systemische orgaanmanifestaties kunnen optreden. Droogheid van mond en ogen zijn de meest voorkomende uitingen van de ziekte, de zogenaamde sicca-symptomen. In de studie van Moerman werd het voorkomen van sicca-klachten en het secundaire syndroom van Sjögren onderzocht bij patiënten met reumatoïde artritis. Dit kwam vaker voor bij patiënten met een hoge ziekteactiviteit van hun reumatoïde artritis. Moerman toonde aan dat de aanwezigheid van of verandering in orgaanbetrokkenheid in kaart kan worden gebracht met de ESSDAI, een systemische ziekteactiviteitscore. Aanvullend kan de gewrichtsbetrokkenheid in meer detail worden beoordeeld met de DAS-28 score.

De diagnostiek en behandeling van SS bij oudere patiënten werd belicht. Het is bekend dat 5-10% van patiënten met SS lymfomen ontwikkelen. In haar studie vond Moerman dat vrije lichte ketens in het bloed als biomarker kunnen dienen voor de systemische activiteit en MALT-lymfoom bij patiënten met SS.

Tot slot werd een overzicht gegeven van verschillende medicamenteuze behandelingen van sicca-klachten en andere ziektemanifestaties. Bij de meeste patiënten met SS bleek fysieke vermoeidheid centraal te staan. Een behandeling met rituximab resulteerde in significante verbetering van fysieke vermoeidheid, maar de meerderheid van patiënten bleef nog steeds een grote mate van vermoeidheid ervaren. De bevindingen uit dit proefschrift betreffende klinische manifestaties, biomarkers en het effect van behandeling, kunnen bijdragen aan het monitoren en behandelen van patiënten met SS in de dagelijkse klinische praktijk.

CV Rada Moerman Rada Moerman (1978) studeerde Geneeskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen. Daarna was zij werkzaam als arts-assistent in opleiding tot reumatoloog. Na haar opleiding ging ze werken als reumatoloog in het Martiniziekenhuis in Groningen. Haar promotieonderzoek vond plaats bij de afdeling Reumatologie en Klinische Immunologie van het Universitair Medisch Centrum Groningen. De titel van haar proefschrift luidt: Clinical aspects of primary and secondary Sjögren’s syndrome.

Proefschrift: http://hdl.handle.net/11370/6b192403-e67e-4e1c-90a3-bae506a17743