Sex chromosome evolution in the house fly
| Promotie: | dr. X. Li, PhD |
| Wanneer: | 29 maart 2022 |
| Aanvang: | 14:30 |
| Promotor: | prof. dr. L.W. (Leo W) Beukeboom |
| Copromotors: | dr. L.P.W.G.M. (Louis) Jacobus Mgn Van De Zande, dr. D. Bopp |
| Waar: | Academiegebouw RUG |
| Faculteit: | Science and Engineering |
Theorie ontstaan geslachtshormonen onderzocht bij de huisvlieg
Volgens de evolutionaire theorie ontstaan geslachtschromosomen uit gewone chromosomen (autosomen) door het ontstaan - door mutatie of translocatie -van een geslachtsbepalingsgen. De huisvlieg (Musca domestica) is dan wel een irritant insect, maar bood promovendus Xuan Li mogelijkheden deze theorie te onderzoeken.
Li: ‘In veel organismen vindt seksuele reproductie plaats tussen mannelijke en vrouwelijke individuen. Beide geslachten dragen vaak verschillende chromosomen die het geslacht bepalen, zoals bij mensen, waar vrouwen twee X-chromosomen hebben en mannen één X- en één Y-chromosoom.
Volgens evolutionaire theorie ontstaan geslachtschromosomen uit gewone chromosomen (autosomen) door het ontstaan van een geslachtsbepalingsgen door mutatie of translocatie. Door het ontbreken van geschikte onderzoekssystemen is deze theorie nog grotendeels ongetoetst. De huisvlieg (Musca domestica) biedt mogelijkheden om deze theorie te onderzoeken, doordat verschillende populaties verschillende geslachtsbepalingsmechanismen hebben.
Een standaard XY-systeem, zoals dat van mensen, komt voor in sommige populaties, waarin het Y-chromosoom het mannelijkheidsgen (M) bevat. Daarentegen kan in andere populaties dit M-locus juist op een van de vijf autosomen of het X-chromosoom voorkomen. Het doel van mijn proefschrift is beter te begrijpen hoe verschillende M-loci gevormd worden en behouden blijven in natuurlijke populaties. Ik lokaliseerde M-loci op verschillende chromosomen, ontdekte variatie in de genomische positie en variatie in M-loci van nabijgelegen populaties, en vergeleek de DNA-sequentie van verschillende M-loci. Ik reconstrueerde ook hoe verschillende M-loci zouden kunnen zijn ontstaan en verplaatst in het genoom van de huisvlieg. Mijn bevindingen dragen bij aan onze kennis van hoe geslachtsbepalingssystemen kunnen veranderen en hoe geslachtschromosomen kunnen evolueren.’