Aan rozen denk ik in de winter
| Promotie: | Dhr. G.H. (Gerben) Wynia |
| Wanneer: | 10 maart 2022 |
| Aanvang: | 12:45 |
| Promotors: | prof. dr. G.J. Dorleijn, prof. dr. J.W. (Hans) Renders |
| Waar: | Academiegebouw RUG |
| Faculteit: | Letteren |
Leven en werk van de dichter C.O Jellema
Het leven en werk van dichter C.O Jellema kende een lange en moeizame aanloop naar bredere, literaire erkenning. Grote en kleine netwerken waren daarbij van belang, zo toont Gerben Wynia aan in zijn proefschrift. Wynia concludeert dat het schrijven van gedichten grote existentiële waarde had voor Jellema. Bovendien was de wijze waarop hij worstelde met zijn homoseksualiteit behalve een persoonlijke tevens een maatschappelijke kwestie. Tijdens zijn onderzoek ontdekte Wynia ook twee verloren gewaande dichtbundels uit de jaren zestig.
Wynia’s onderzoek naar leven en werk van C.O. Jellema (1936-2003) kent twee centrale thema’s: de ontwikkeling van zijn dichterschap en de worsteling met zijn homoseksualiteit. Het eerstgenoemde thema bespreekt Wynia in de literair-historische context van Jellema’s tijd en in relatie tot zijn werk als vertaler en recensent. Na zijn debuut in 1961 verliep het proces om literaire erkenning te krijgen uiterst moeizaam. Desondanks bleef hij schrijven, want dichten was voor hem van existentieel belang. Pas in 1981 brak hij door met De schaar van het vergeten. Toonaangevende critici hadden aanvankelijk weinig op met zijn werk. Pas laat trad hierin een kentering op. Na 1981 kreeg hij als dichter geleidelijk de eer toebedeeld, waarop lang had moeten wachten. Ook maakte hij naam als vertaler van het werk van dichters als Rilke en Hölderlin, maar bovenal van Meister Eckhart en Johannes Tauler. Het gedachtegoed van deze Duitse mystici beïnvloedde niet alleen Jellema’s levenshouding, maar tevens zijn poëtica.
Homoseksualiteit is een ander hoofdthema. Vanaf het moment dat hij als gymnasiast wist dat hij homoseksueel was, probeerde hij vorm te geven aan zijn homoseksuele bestaanswijze. Er was sprake van een conflict tussen homoseksuele verlangens enerzijds en heteronormen en de verwachtingen van ouders, familie anderzijds. Jellema verkende de Amsterdamse homowereld, sloot verschillende mannenvriendschappen en zette zich in voor de homo-emancipatie. Met zijn biografie toont Wynia de discrepantie tussen een in materieel opzicht gemakkelijk bestaan en een leven gedomineerd door onzekerheden en angsten.