Kijk eens wat ik kan!
| Promotie: | Mw. N.T. van der Schaaf |
| Wanneer: | 03 november 2016 |
| Aanvang: | 11:00 |
| Promotor: | prof. dr. C.M. (Kees) de Glopper |
| Copromotors: | dr. J.M. Doornenbal, dr. J. Berenst |
| Waar: | Academiegebouw RUG |
| Faculteit: | Letteren |
De bso: sociale leerschool voor jonge kinderen
De buitenschoolse opvang (bso) is in Nederland sinds het eind van de twintigste eeuw een nieuwe pedagogische voorziening waar grote groepen kinderen na schooltijd hun vrije tijd doorbrengen. Hoe het alledaagse leven van kinderen in de bso eruit ziet, hoe ze vriendjes maken, hoe ze samen spelen en conflicten aangaan en oplossen, kortom: hoe ze in de bso hun sociale leven in interactie met elkaar gezamenlijk vormgeven, is in de wetenschappelijke literatuur tot nu toe onderbelicht gebleven. Nynke van der Schaaf onderzocht hoe de sociale competentie van kinderen in de bso in interactie met elkaar eruit ziet.
Van der Schaaf laat zien dat de sociale competentie van kinderen tussen vier en acht jaar in de bso bestaat uit een heel scala aan sociale praktijken die jonge kinderen binnen de bso gezamenlijk realiseren. Zij construeren in en door entreeonderhandelingen, conflictgesprekken en regelonderhandelingen een lokale sociale orde waarin zij wisselend de rol van expert en novice vervullen. Die rol is afhankelijk van hun ervaring met de betreffende activiteit, ervaring die niet altijd aan leeftijd gekoppeld is. De pedagogisch medewerkers vormen in de conflicten van kinderen vooral een bron die kinderen kunnen inzetten tijdens een conflict, bijvoorbeeld door te dreigen met ‘klikken’. De bso biedt jonge kinderen dus een omgeving waarin ze zich sociaal kunnen ontwikkelen door ervaring op te doen met hoe je toegang krijgt tot spel van andere kinderen, hoe je conflicten aangaat, remedieert, laat persisteren en beëindigt en hoe je regels kunt gebruiken om een spel te ontwikkelen en autoriteit te creëren.
De bso blijkt voor jonge kinderen een omgeving te zijn waarin zij zich sociaal kunnen ontwikkelen door ervaring op te doen met uiteenlopende sociale praktijken. De praktijken van kinderen zijn bovendien regelmatig anders dan die van volwassenen. In een tijd waarin vrij spel van kinderen zowel ín school als buiten school onder druk staat, laat deze studie het belang van gezamenlijk spel van kinderen zien voor de sociale competentie van kinderen.
Nynke van der Schaaf werkt als docent aan de Hanzehogeschool Groningen. Ze verrichtte haar onderzoek aan het Center for Language and Cognition, Faculteit der Letteren.