Second language processing: electrophysiological studies and data analysis methods
| Promotie: | dr. N. (Nienke) Meulman |
| Wanneer: | 01 juni 2023 |
| Aanvang: | 12:45 |
| Promotors: | prof. dr. M.B. (Martijn) Wieling, prof. dr. M.S. Schmid |
| Copromotor: | S.A. (Simone) Sprenger, Dr |
| Waar: | Academiegebouw RUG |
| Faculteit: | Letteren |
Geen kritieke leeftijdsgrens voor het leren van een tweede taal
In hoeverre, en onder welke omstandigheden, is het mogelijk om bij het leren van een tweede taal hetzelfde niveau te bereiken als een moedertaalspreker? Nienke Meulman concludeert op basis van haar promotieonderzoek dat er geen kritieke leeftijdsgrens voor het leren van een tweede taal is. Met name op latere leeftijd kan de eerste taal de tweede taal wel meer beïnvloeden: wanneer bepaalde grammaticale principes tussen de eerste en de tweede taal verschillen kan het zijn dat tweedetaalsprekers die op latere leeftijd zijn begonnen alternatieve verwerkingsmechanismen in het brein hiervoor gebruiken.
In hoeverre, en onder welke omstandigheden, is het mogelijk om bij het leren van een tweede taal hetzelfde niveau te bereiken als een moedertaalspreker? Dit proefschrift behandelt een aantal aspecten van deze vraag, aan de hand van experimenten waarin de elektrische activiteit van de hersenen (EEG) van tweedetaalsprekers is gemeten en waarbij vernieuwende data-analyse methoden zijn toegepast. De deelnemers aan de experimenten waren tweedetaalsprekers van het Nederlands met een Romaanse taalachtergrond (bijv. Spaans) en tweedetaalsprekers van het Duits met een Slavische taalachtergrond (bijv. Pools). Ze kregen zinnen te horen met incorrect gebruik van grammaticaal geslacht (‘de/het’ in het Nederlands; ‘der/die/das’ in het Duits) en vervolgens werd hun hersensignaal vergeleken met dat van moedertaalsprekers, om onbewuste cognitieve verwerkingsmechanismen bloot te leggen.
Deze resultaten zijn gebaseerd op ‘generalized additive modeling’ (GAM) analyses, die patronen aan het licht brengen die met traditionele EEG-analyse technieken verborgen zouden zijn gebleven, en daarmee het belang benadrukken van het gebruik van adequate statistische technieken die geen data verloren laten gaan door te middelen. Daarnaast wordt er in dit proefschrift een nieuwe set van (op GAMs gebaseerde) maten geïntroduceerd waarmee individuele verschillen in het EEG signaal van tweedetaalsprekers bestudeerd kunnen worden. Het voorliggende proefschrift levert daarmee niet alleen een inhoudelijke, maar ook een methodologische bijdrage aan het onderzoek naar de neurocognitieve mechanismen voor tweedetaalverwerving.