Oratie prof.dr. H.A.J. (Hilde) Bras: African Histories of Population and Health. A Plea for an Integrated Approach

Geïntegreerde aanpak nodig voor inzicht in koloniale erfenis voor demografische ontwikkelingen

Om de oorzaken van de bevolkingsontwikkelingen in Afrika te kunnen begrijpen, is het noodzakelijk om de invloeden van het koloniale tijdperk op de verschillende delen van het continent te onderzoeken, bepleit Hilde Bras in haar oratie. Zij betoogt daarin dat de analyse van bevolkingscijfers – het vakgebied van de historische demografie – moet samengaan met de studie van genees- en verpleegkundige praktijken – het terrein van de medische en gezondheidsgeschiedenis.

De wereldbevolking is onlangs de 8 miljard mensen gepasseerd. Hoewel de groei afneemt, zullen de aantallen ten minste tot het einde van deze eeuw blijven stijgen. Het grootste deel van deze groei zal plaatsvinden in Afrika bezuiden de Sahara. De bevolking van Afrika is toegenomen van 179 miljoen in 1950 tot 1,2 miljard nu, en zal naar verwachting groeien tot 4 miljard in 2100, een meer dan twintigvoudige toename in 150 jaar. Niet alleen die opmerkelijke groei van de totale bevolking moet worden verklaard, maar ook de aanzienlijke variatie daarin in verschillende delen van het continent.

In haar oratie betoogt Bras dat een langetermijnvisie essentieel is om de bevolkingsontwikkelingen in Afrika in al hun variatie beter te begrijpen. Inzicht in de invloed van koloniaal bestuur en de christelijke missie is noodzakelijk om de demografische transities te verklaren. Dit betreft ruwweg de periode tussen het einde van de negentiende eeuw en het begin van de jaren zestig, toen de meeste Afrikaanse landen onder Europese heerschappij stonden.

Prof. Bras pleit voor een geïntegreerde aanpak die de vakgebieden van de 'historische demografie' en de 'geschiedenis van geneeskunde, gezondheid en genezing' combineert. Cijfers krijgen meer verklarende waarde wanneer zij samengaan met een meer kwalitatieve analyse van nieuwe bronnen als missiedagboeken, interviews en fotografie waarin de Afrikaanse inwoners van het continent en hun visie op gezondheid en reproductie een stem en gezicht krijgen.

Meer informatie

Oratie: prof.dr. H.A.J. (Hilde) Bras

• Titel: African Histories of Population and Health. A Plea for an Integrated Approach
• Leeropdracht: Economische en Sociale Geschiedenis, met bijzondere aandacht voor Mondiale Demografie en Gezondheid

• Faculteit: Letteren

Full text open access versie van de oratie:
https://doi.org/10.21827/655ca6e510cca

Livestream op 26 mei 2023, zie: www.rug.nl/digitale-oratie