Proefdierbesparende onderzoeksmethode naar werking geneesmiddelen in de darm

Voor het onderzoek naar de interactie tussen geneesmiddelen en transporteiwitten en metaboliserende enzymen, ontwikkelde Ming Li een proefdierbesparende methode waarbij dunne plakjes (precision-cut intestinal slices, PCIS) geprepareerd uit darmweefsel van ratten en mensen kunnen fungeren als model.

De darm speelt een belangrijke rol in opname en metabolisme van lichaamseigen én lichaamsvreemde stoffen zoals geneesmiddelen. Deze functie wordt verzorgd door gespecialiseerde transporteiwitten en metaboliserende enzymen. Samen bepalen deze de concentratie van stoffen in darmcellen en daarmee de hoeveelheid ervan die beschikbaar is om opgenomen te worden in het lichaam. Verstoring van de functie van deze eiwitten en het samenspel ertussen kan leiden tot geneesmiddelentoxiciteit enerzijds of verminderde werking van geneesmiddelen anderzijds, doordat bloedplasmaniveaus van substraten van transporteiwitten en metaboliserende enzymen hierdoor drastisch kunnen veranderen. Het is dus van groot belang om te bepalen of nieuwe geneesmiddelen remmers of substraten zijn van deze eiwitten.

Behalve de PCIS-methode die Li ontwikkelde om geneesmiddelen te testen op hun interactie met transport eiwitten en metaboliserende enzymen, wist hij ook de gevolgen in kaart te brengen van remming van het transport eiwit P-glycoproteine (dat stoffen uit darmcellen verwijdert en naar het darmlumen terugtransporteert) in verschillende segmenten van de menselijke darm. Bovendien gebruikte hij de PCIS om de galzouttransporter ASBT te bestuderen. Dit transporteiwit is een interessant doelwit in de behandeling van diabetes. Omdat ASBT goed bleek te functioneren in PCIS, kunnen in het vervolg potentiële remmers en substraten van dit eiwit met PCIS bestudeerd worden. PCIS kunnen dus gebruikt worden om veiligere geneesmiddelen te ontwikkelen, betere voorspellingen te doen over de situatie in de mens, en proefdiergebruik in het geneesmiddelenonderzoek te beperken.

Ming Li promoveert aan de RUG op onderzoek dat hij uitvoerde bij de afdeling Farmacokinetiek, Toxicologie en Targeting van het Groningen Research Institute of Pharmacy (GRIP). Het werd gefinancierd door het China Scholarship Council.

Proefschrift

Promotie: M. Li, MSc

Wanneer: 15 januari 2016

Aanvang: 12:45

Promotor: prof. dr. G.M.M. (Geny) Groothuis

Waar: Academiegebouw RUG

Faculteit: Wiskunde en Natuurwetenschappen