Informatie onderzoek “De legitieme portie”

In december 2023 is het onderzoek “De legitieme portie” gestart. Het onderzoek wordt uitgevoerd door het Notarieel Instituut Groningen en onderzoekers van de faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen van de Rijksuniversiteit Groningen in opdracht van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Datacentrum (WODC). Meer informatie over dit onderzoek vindt u hier. Graag nodigen we ervaringsdeskundigen van harte uit om deel te nemen aan dit onderzoek. In deze informatiefolder lichten we graag toe wat deelname aan dit onderzoek betekent. Heeft u na het lezen van de informatie nog vragen? Dan kunt u terecht bij onderzoekers Mark Beuker via m.r.beuker rug.nl, Hans ter Haar via j.h.m.ter.haar rug.nl, of met Leon Verstappen via l.c.a.verstappen rug.nl.

Wat is het doel van het onderzoek?

Over de vraag of de legitieme portie moet worden afgeschaft of dat deze juist moet blijven bestaat al lange tijd een verschil van mening. In dit onderzoek worden aan de hand van verschillende onderzoeksmethoden twee vragen beantwoord:

Wat is het maatschappelijke draagvlak voor de afschaffing van de legitieme portie?

Wat zijn de te verwachten juridische en maatschappelijke gevolgen (voor- en nadelen) van de afschaffing van de legitieme portie voor kinderen vanaf 21 jaar?

De interviews dienen in kaart te brengen wat de gevolgen van afschaffing zouden zijn, bekeken vanuit verschillende maatschappelijke perspectieven.

In andere delen van het onderzoek wordt gekeken naar de legitieme portie zoals deze geldt in verschillende met Nederland vergelijkbare landen. Kern van het onderzoek is een enquête onder de Nederlandse bevolking om het draagvlak van de afschaffing van de legitieme portie te peilen.

De uitkomsten van het onderzoek zijn primair bedoeld voor de regering en de Tweede Kamer, ter ondersteuning van de gedachtevorming over het voortbestaan van de legitieme portie. Het onderzoeksrapport wordt naar verwachting in oktober 2024 opgeleverd.

Hoe wordt het onderzoek uitgevoerd?

Het interview wordt afgenomen door twee of drie onderzoekers. Dit kan in persoon of online. Tijdens het interview worden vragen gesteld over uw ervaringen met onterving en de legitieme portie. Het doel hiervan is om in kaart te brengen wat de gevolgen kunnen zijn bij afschaffing van de legitieme portie.

Het interview duurt ongeveer een uur en zal indien u hiervoor toestemming geeft, worden opgenomen. Na afloop van het interview ontvangt u een klein bedankje. Het is geheel aan u om te besluiten of u wilt deelnemen aan het onderzoek. Mocht u op een later moment besluiten dat u toch liever niet deelneemt, dan hoeft dit niet. Het staat u vrij om u op elk moment en om welke reden dan ook terug te trekken uit het onderzoek; totdat er is gepubliceerd over de resultaten van het onderzoek. Als u tijdens het interview liever geen antwoord geeft op een vraag, dan hoeft dit niet.

Wat gebeurt er met uw informatie?

Uw gegevens worden strikt vertrouwelijk behandeld. We willen de ervaringen van circa negen tot twaalf personen die zijn onterfd, hebben onterfd of dat willen doen, en zij die van de onterving voordeel hebben; het gaat ons er dan ook om uitspraken over deze groep te doen. Uw gegevens worden bewaard in een beveiligde omgeving en niet gedeeld met anderen. Voor de duur van het onderzoek hebben alleen de onderzoekers van het onderzoek “De legitieme portie” toegang tot uw gegevens. Mogelijk kan het na afloop van het onderzoek zo zijn dat het in het kader van het WODC-onderzoek interessant is om de uitkomsten van dit onderzoek te vergelijken met andere onderzoeken. In dat geval kan ook toegang tot gearchiveerde data worden gegeven aan WODC-onderzoekers. De onderzoekers houden zich aan de regels over data- en privacybescherming en de Nederlandse gedragscode wetenschappelijke integriteit (VSNU). Daarom moeten uw gegevens nog enige tijd (10 jaar) bewaard blijven. Indien u instemt met een audio-opname wordt uw interview op een beveiligde recorder opgenomen. Deze opnames worden nadat alle interviews zijn getranscribeerd en geanalyseerd vernietigd.

Wat gebeurt er met de uitkomsten van het onderzoek?

De uitkomsten van dit onderzoek worden opgenomen in een eindverslag, dat zal verschijnen in boekvorm en online. Ook kunnen de uitkomsten worden gebruikt voor één of meerdere wetenschappelijke artikelen die zullen worden aangeboden aan open access tijdschriften. Uw privacy blijft hierbij gewaarborgd, voor wetenschappelijke publicaties zullen de gegevens nooit worden weergegeven in een vorm dat deze te herleiden zijn naar individuele personen. De uitkomsten van het onderzoek zullen op hoofdlijnen worden gedeeld met organisaties zoals het notariaat, zorginstellingen en de bankensector.

Waar kan ik terecht met klachten en bezwaren over dit onderzoek?

U kunt in eerste instantie met uw klachten terecht bij onderzoekers Mark Beuker via m.r.beuker rug.nl, Hans ter Haar via j.h.m.ter.haar rug.nl, of met Leon Verstappen via l.c.a.verstappen rug.nl.

Heeft u klachten over deze studie en kunt u geen overeenstemming bereiken met de onderzoeker, neem dan contact op met de secretaris van de Commissie Ethische Toetsing Onderzoek Rechtsgeleerdheid (CETOR) van de Faculteit Rechtsgeleerdheid van de Rijksuniversiteit Groningen.

Maarten Goldberg
Secretary of the Ethical Committee (CETOR)
Faculty of Law - Research Office
T: +31 50 36 34904 
T: +31 6 10 500 501
E: m.goldberg rug.nl

U heeft te allen tijde ook het recht om een verzoek tot informatie of een klacht in te dienen bij de Functionaris Gegevensbescherming (FG) van de universiteit.

Als u zich zorgen maakt of vragen heeft, neem dan gerust contact op:

Rijksuniversiteit Groningen

Postadres: Postbus 72 9700 AB Groningen

T.a.v. Centraal Loket Privacy

E-mail: privacy rug.nl

Uw bericht wordt altijd gedeeld met de Functionaris voor de Gegevensbescherming van de RUG.

Ook heeft u het recht om een klacht in te dienen bij de Autoriteit Persoonsgegevens.