Katherine Stroebe koninklijk onderscheiden

Op 2 september 2025 is Katherine Stroebe (Duitsland, 1975), voormalig adjunct hoogleraar Sociale Psychologie bij de Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen van de RUG, koninklijk onderscheiden. Uit handen van burgemeester Roelien Kamminga van de gemeente Groningen ontving zij de versierselen die horen bij de Koninklijke Onderscheiding in de categorie Officier in de Orde van Oranje Nassau tijdens de Opening van het Academisch Jaar van haar faculteit.

Katherine Stroebe is zo’n onderzoeker die niet alleen uitstekend werk leverde, maar ook veel heeft betekend voor mensen die te maken hebben met onrecht en heftige gebeurtenissen, met name de bewoners in het Groningse aardbevingsgebied. Haar werk heeft levens veranderd. Het is dan ook bijzonder triest dat zij haar werk heeft moeten neerleggen vanwege long covid, waarmee een einde is gekomen aan een indrukwekkende academische carrière.

Pionier in het gasdossier

Toen Stroebe in 2013 begon met haar onderzoek naar de impact van de bevingen op bewoners, was ze nog een pionier. Het centraal stellen van mensen was op dat moment visionair: in het gasdossier ging het toen nog vooral over geld en gebouwen. Met haar uitstekende onderzoek wist ze de kern van het leed in Groningen te raken. Haar immense gedrevenheid om met haar onderzoek veranderingen in gang te zetten zorgde ervoor dat haar publicaties brede aandacht kregen in de landelijke media en van grote invloed waren op de betrokken instanties en de politiek. Zo wist ze in 2015 de Nationaal Coördinator Groningen ervan te overtuigen een onderzoek te financieren naar de impact op de bewoners onder de naam Gronings Perspectief. Dit project brengt sindsdien in kaart wat de psychische impact van de bevingen is op bewoners.

Grote impact

Stroebe ging van start met solide epidemiologisch onderzoek, waarmee ze onomstotelijk bewees dat de schade aan woningen stress oplevert en ongezonde effecten heeft. De bijna tachtig interviews die ze afnam in 2017 maakten duidelijk waardoor bewoners zich onveilig voelen en wat voor hen stress oplevert. Ze slaagde erin goede contacten te onderhouden met de bewoners en daar stak ze dan ook veel tijd en moeite in, ook buiten werktijd. Deze inspanningen hebben geleid tot de publicatie van zorgvuldige rapporten die niet alleen cijfermatig zijn, maar ook de bewonerservaringen laten zien. Haar inzet zorgde ervoor dat de wetenschap een krachtig instrument is geworden om de gevolgen van de gaswinning voor de bewoners in het aardbevingsgebied te duiden. Hierdoor heeft haar onderzoek een belangrijke inbreng gehad in het zoeken naar oplossingen voor de problematiek.

Leed van de Groningers op de kaart

Met haar 22 rapporten, vijf wetenschappelijke publicaties, die veelvuldig worden geciteerd, en ruim vijftig presentaties heeft Stroebe het leed van de Groningers op de kaart gezet. Het onderwerp heeft prioriteit gekregen in de politiek en bij beleidsmakers. Ook in het publieke debat zijn haar onderzoeksresultaten omarmd. Haar onderzoek vormt nu een van de pijlers voor het overheidsbeleid. Haar prestaties zijn zo van blijvende invloed op de samenleving. Zo heeft de parlementaire enquêtecommissie een themahoofdstuk besteed aan haar onderzoek en onderschrijft de commissie haar conclusies.

Voorvechter van sociale rechtvaardigheid

Stroebe is met haar vastberadenheid en principiële aard altijd een actieve voorvechter geweest van sociale rechtvaardigheid: binnen en buiten de academische wereld. Ze zette zich onvermoeibaar en belangeloos in voor de gemeenschap en de natuur. Zo kwam ze in actie toen er in haar eigen buurt bomen zouden worden gekapt, terwijl er betere alternatieven voorhanden waren. Ook heeft ze altijd gestreden tegen de ongelijke behandeling van vrouwelijke onderzoekers.

Verbinder

Tijdens haar werk beperkte ze zich niet tot de wetenschap, maar zette Stroebe zich ook volop in voor bijzondere multidisciplinaire samenwerkingsprojecten. Het onderzoeksproject Gronings Perspectief is daarvan een mooi voorbeeld en een inspiratie voor anderen. Haar verbindende kracht en visie was ook zichtbaar tijdens de oprichting van de Aletta Jacobs School of Public Health. Deze school is opgericht om een impuls te geven aan de publieke gezondheid in Groningen en is daardoor van groot belang voor zowel de universiteit als voor de hele regio.

Inspirerend rolmodel

Als hoogleraar, promotor, docent en mentor staat Stroebe bekend om haar persoonlijke en betrokken begeleiding, haar nauwe samenwerking met studenten, promovendi en assistenten en de manier waarop ze binnen haar teams een gevoel van vertrouwen en gelijkwaardigheid wist te creëren. Haar warme, hartelijke persoonlijkheid wordt alom geroemd evenals de manier waarop ze altijd oog had voor het welzijn van de mensen om haar heen. Daardoor is ze voor velen nog steeds een inspirerend rolmodel. Dat zij haar werkzaamheden als gevolg van long covid moest neerleggen wordt dan ook door iedereen betreurd.