'Nederland is toe aan een nieuw stelsel van inkomensbescherming'

Op vrijdag 27 januari vond in Utrecht het symposium plaats ‘Eerlijk, eenvoudig en toekomstbestendig’. Aanleiding voor het symposium was de aanbieding van de gelijknamige publicatie, ter afsluiting van het onderzoeksproject ‘De toekomst van de universele verzorgingsstaat: tussen de sociale bijstand en een gegarandeerd minimuminkomen’.

Uit het onderzoek volgt dat de universele benadering, berustend op gelijkwaardige bescherming op toereikend niveau voor alle leden van de samenleving, een goed alternatief kan bieden voor het huidige stelsel van inkomensbescherming. Projectleider Gijsbert Vonk: 'Dat is erg gefragmenteerd geraakt. Bovendien hanteert het strenge voorwaarden, sluit het mensen uit en leidt het veelvuldig tot terugvorderingen en sancties'.

Volgens de onderzoekers kan het universalisme een uitweg bieden uit deze situatie. Dan moeten de regelingen wel minder inkomensafhankelijk worden en minder specifieke voorwaarden stellen, zo stellen zij.

Het denkbeeld van een universele verzorgingsstaat werd tegen het licht gehouden van enkele actuele vraagstukken: de aanpassing van de bijstand, de zoektocht naar een nieuw toeslagenstelsel, een arbeidsongeschiktheidsverzekering voor de zzp-ers en steun bij re-integratie. Hoewel radicale stelselhervormingen stuiten op praktische bezwaren, blijkt dat een gestage ontwikkeling richting meer universele regelingen goed mogelijk is. Vonk: 'Dat is ook nodig om de tweedeling in de samenleving tussen kansrijken en kansarmen te bestrijden'.

Een volledig, universeel basisinkomen is wellicht geen haalbaar alternatief op de korte termijn, maar een soepeler bijstandsregime en wellicht ook een gedeeltelijk basisinkomen zou alvast een solide basis kunnen vormen, daarbij ruimte latend voor aanvullende, op maatwerk gebaseerde inkomensondersteuning.

Het onderzoeksproject over de toekomst van de universele verzorgingsstaat werd geleid door Gijsbert Vonk, hoogleraar socialezekerheidsrecht aan de Rijksuniversiteit Groningen, met financiële steun van Instituut Gak. Het onderzoeksteam bestond verder uit: dr. Barbara Brink, Eddie Bambrough, LLM en mr. Maarten Bouwmeester.

Meer informatie:

In onderstaande video geven prof. Gijsbert Vonk, mr. Maarten Bouwmeester en dr. Barbara Brink een toelichting op het onderzoek en de uitkomsten.

Dit bericht is geplaatst door de Faculteit Rechtsgeleerdheid.