Subsidie UMCG voor onderzoek naar VR-oefeningen voor meer zelfcompassie

Het UMCG heeft een subsidie gekregen van €65.000,- van onderwijsinstituut PPO. Hiermee start behandelend psycholoog en postdoc onderzoeker Elise van der Stouwe in samenwerking met Wim Veling en Marieke Pijnenborg een onderzoek naar het effect en de werking van een nieuwe toepassing van Virtual Reality voor meer zelfcompassie.

Te veel zelfkritiek is een psychologische factor die een rol kan spelen in het ontstaan en beloop van psychische klachten als depressie, angst en diverse stoornissen. Ook kan het er voor zorgen dat behandelingen minder effect hebben. Verder lijkt het er op dat meer begrip voor zichzelf (zelfcompassie) bijdraagt aan weerbaarheid en herstel van patiënten. Een grote groep patiënten zou dus zeer gebaat zijn bij innovatieve technieken en interventies gericht op zelfkritiek en zelfcompassie.

Toepassingen Virtual Reality

Virtual Reality (VR)is een innovatieve techniek die van grote toegevoegde waarde kan zijn voor psychologische behandelingen. Ook op het gebied van zelfkritiek en zelfcompassie lijkt VR goed te kunnen werken. In deze studie gaan de onderzoekers na wat het effect is twee nieuwe VR-oefeningen. Zij zullen in kaart brengen of deze oefeningen bijdragen aan meer begrip van de deelnemer voor zichzelf. Bovendien willen zij weten of de mogelijkheid om in de VR-oefening van perspectief te wisselen, toegevoegde waarde heeft.

Meten met twee maten

Mensen met heel veel zelfkritiek hanteren vaak andere standaarden voor zichzelf dan voor anderen. Zij zijn strenger en kritischer op zichzelf dan op anderen. In een rollenspel in VR kan iemand nagaan hoe zijn of haar reactie zal zijn als een vriend dezelfde negatieve gedachte over zichzelf zou hebben. Het effect van deze reactie is nog te versterken doordat VR de kans biedt om van perspectief te wisselen.

Discussie met criticus

In de tweede VR-oefening kiest de deelnemer een virtueel persoon die de eigen zelfkritiek uitspreekt. Door deze criticus weg te sturen of in discussie te gaan kan er een genuanceerder beeld met meer zelfcompassie ontstaan bij de deelnemer. Ook hier is het mogelijk nadien van perspectief te wisselen, wat de toename van zelfcompassie en afname van zelfkritiek kan versterken.

Techniek van perspectiefwissel

Het wisselen van perspectief is een relatief nieuwe techniek binnen VR die van toegevoegde waarde kan zijn voor psychologische behandelingen. In VR is het mogelijk om een uitgevoerd rollenspel opnieuw af te spelen, waarbij de deelnemer zichzelf vanuit het perspectief van een ander kan ervaren. In rollenspelen binnen bestaande psychologische behandeling is dit niet mogelijk.

Het onderzoek gaat 3,5 jaar duren.