Operatierisico bij ouderen met kanker beter in te schatten met nieuwe scorelijst

Een speciaal ontwikkelde scorelijst om de toestand van de oudere patiënt met kanker te beoordelen, zorgt er voor dat artsen de risico’s van een operatie beter in kunnen schatten. Hierdoor zijn patiënten die fit genoeg zijn voor een operatie én patiënten voor wie het risico van een operatie te groot is, beter te identificeren. Dit leidt er toe dat artsen in de toekomst hun patiënten beter kunnen voorbereiden op de gevolgen van een operatie en maatregelen kunnen nemen om problemen te voorkomen. Dat blijkt uit het proefschrift van Monique Huisman van het Universitair Medisch Centrum Groningen. Zij promoveert op 4 juli aan de Rijksuniversiteit Groningen.

Door de vergrijzing groeit het aantal oudere patiënten met kanker snel. In veel gevallen is een operatie onderdeel van hun behandeling. Voorafgaand aan zo’n operatie moet de chirurg het risico op complicaties inschatten en dit afwegen tegen de verwachte gezondheidswinst van een operatie. Vroeger was dit risico met name gebaseerd op leeftijd, maar leeftijd is hierin geen betrouwbare voorspeller. Ouderen met een slechtere fysieke toestand en voedingstoestand hebben een groter risico op complicaties na een operatie in verband met kanker.

Veel complicaties

Monique Huisman laat in haar onderzoek zien dat complicaties na operaties bij oudere patiënten met kanker veel voorkomen. Eén op de vijf patiënten ontwikkelde ernstige complicaties en meer dan een kwart van de patiënten was na een jaar opgenomen in een verpleeg- of verzorgingstehuis. Twee jaar na de operatie was bijna de helft van de patiënten overleden of opgenomen in een verpleeg- of verzorgingstehuis.

Speciaal ontwikkelde scorelijst

Voor haar onderzoek ontwikkelde Huisman een scorelijst (de zogeheten PREOP-score) om het risico op ernstige complicaties te voorspellen. In haar scorelijst verwerkte ze o.a. factoren als geslacht, type operatie, functionaliteit en voedingsstatus. Het blijkt dat deze scorelijst een goede indicator is van het risico op complicaties. Zo bleek dat patiënten met een goede score in vierennegentig procent van de gevallen geen ernstige complicaties hadden na een operatie, terwijl dat bij patiënten met een slechte score maar liefst zestig procent was. Ook de overleving na één jaar was voor patiënten met een goede score veel hoger dan voor patiënten met een slechte score.

Risico-patiënten beter te identificeren

Volgens Huisman is het met deze scorelijst mogelijk om beter de patiënten te identificeren bij wie het risico mogelijk te groot is om ze te opereren. Omgekeerd kan het juist ook de bevestiging geven dat iemand wel fit genoeg voor een operatie is. Tenslotte kan deze scorelijst volgens Huisman eveneens gebruikt worden om patiënten te selecteren die via een speciaal programma voorafgaand aan de operatie hun fitheid kunnen vergroten; en daardoor de kans op complicaties verkleinen. Huisman pleit er voor dat chirurgen extra aandacht besteden aan mensen met een slechte score. De gemakkelijk af te nemen PREOP-scorelijst helpt hen op een goede manier bij het inschatten van het operatierisico. Hierdoor kunnen zij meer zorg op maat geven.

Curriculum vitae

Monique Huisman (1989) studeerde Geneeskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen. Haar onderzoek voerde ze uit bij de afdelingen Epidemiologie en Chirurgische oncologie van het Universitair Medisch Centrum Groningen en past binnen de onderzoekslijn van dr. B.L. van Leeuwen waarin zowel pre, peri- als postoperatieve factoren worden onderzocht die van invloed zijn op het postoperatieve beloop van oudere chirurgische patiënten. Huisman is nu in opleiding tot chirurg in het ZGT in Almelo en Hengelo. De titel van haar proefschrift luidt: “Preoperative risk assessment of adverse outcomes in onco-geriatric surgical patients”.