Professor Sijbren Otto wint eervolle Royal Society of Chemistry Award

Aan hoogleraar Systeemchemie Sijbren Otto van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) is de Supramolecular Chemistry Award 2018 van de Britse Royal Society of Chemistry toegekend. Otto ontvangt deze tweejaarlijkse prijs voor zijn bijdrage aan het onderzoek naar moleculaire netwerken en systeemchemie. Een belangrijk deel van zijn huidige onderzoek is gericht op chemische evolutie. Als onderdeel van de prijs zal Otto een aantal lezingen in Groot Brittannië geven.

Samenwerkende moleculen

Supramoleculaire chemie is het vakgebied dat de interactie tussen moleculen bestudeert. "Chemie was heel lang gericht op het maken van moleculen. Via supramoleculaire chemie willen we de volgende stap zetten door verschillende moleculen te laten samenwerken, bijvoorbeeld in complexen die ontstaan door zelforganisatie." Door zijn onderzoek naar dit soort complexen ontdekte Otto moleculen die hun eigen productie kunnen katalyseren: kleine moleculaire ringetjes stapelen zich op tot draadjes die groeien en zich vermenigvuldigen door te breken. Het resultaat is een vorm van chemische evolutie, die mogelijk lijkt op de manier waarop ooit leven is ontstaan uit levenloze materie.

Chemische evolutie

De laatste paar jaar zag Otto zijn evoluerende moleculen verschillende stappen zetten richting echte ‘open-einde’ Darwiniaans evolutie, waarbij het systeem nieuwe eigenschappen kan uitvinden zonder hulp van een scheikundige. "We komen steeds dichter bij dit doel’" vertelt hij. Supramoleculaire chemie heeft al geleid tot toepassingen variërend van een moleculaire sensor tot een moleculair complex dat na een operatie het spierverslappende middel rocuronium bromide uit de bloedbaan van patiënten haalt. "Maar ons werk aan chemische evolutie heeft een heel ander soort impact. Dat kan een antwoord geven op de vraag hoe leven op aarde is ontstaan." Otto is dan ook lid van bestuurscomité van het Nederlandse Origins Center, dat zich richt op vragen over de oorsprong van leven op aarde en in het universum.