Europees onderzoek naar de biologische oorzaken van sociaal terugtrekken

Je sociaal terugtrekken van vrienden, familie en collega’s is een veelvoorkomend vroeg symptoom bij neuro-psychiatrische ziektebeelden als schizofrenie, de ziekte van Alzheimer en depressie. De biologische oorzaken hiervan zijn echter onbekend. Het PRISM-project gaat dit nu met de nieuwste onderzoeksmethoden ontrafelen. In dit Europese onderzoeksproject met een budget van 16,5 miljoen euro werken 23 organisaties samen, waaronder zes Nederlandse universitaire onderzoeksinstituten en zeven grote farmaceutische bedrijven.

De meeste psychiatrische aandoeningen worden nog steeds uitsluitend gediagnosticeerd op basis van symptomen. De oorzaak van een psychiatrische aandoening is namelijk niet makkelijk vast te stellen aan de hand van biologische factoren, zoals bij diabetes wordt gedaan met een glucose-bloedtest.

Trage ontwikkeling medicijnen

Omdat veel psychiatrische ziekten symptomen met elkaar gemeen hebben, is het moeilijk de onderliggende biologische oorzaken van de specifieke ziekten te vinden. “In de geestelijke gezondheidszorg moeten we daarom over de diagnostische grenzen heen kijken en op zoek gaan naar biologische oorzaken van specifieke domeinen, zoals sociale terugtrekking”, aldus prof. dr. Martien Kas, coördinator van het PRISM-project (Psychiatric Ratings using Intermediate Stratified Markers). Op dit moment zijn er geen goede behandelingen beschikbaar, maar met het verkregen inzicht in de biologische oorzaak van sociale terugtrekking hopen we bij te dragen aan de versnelde ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen voor neuro-psychiatrische aandoeningen.

Met fMRI tot app

Het PRISM-project gaat nu de nieuwste onderzoeksmethoden gebruiken om inzicht te krijgen in precies welke biologische factoren samenhangen met de klinische symptomen. Bij een groep patiënten met verschillende neuro-psychiatrische aandoeningen zal de hersenactiviteit en het gedrag worden gemeten met een verscheidenheid aan nieuwe en bestaande technieken. Deze variëren van fMRI, EEG en bloedtesten tot een gedrag-app op de smartphone. Het onderzoek richt zich in eerste instantie op schizofrenie en de ziekte van Alzheimer maar zal ook kijken naar depressie.

16,5 miljoen euro voor onderzoek

Het nieuwe PRISM-project wordt ondersteund door het Europese Innovative Medicines Initiative (IMI) en heeft een budget van € 16,5 miljoen. De opzet van het project is uniek: maar liefst zes Nederlandse universiteiten voeren het onderzoek uit waarbij pre-klinisch onderzoek wordt verbonden met uiteenlopend klinisch onderzoek. De coördinatie is in handen van prof. dr. Martien Kas die per 1 mei hoogleraar Behavioural Neuroscience is bij de Groningen Institute for Evolutionary Life Sciences van de Rijksuniversiteit Groningen. De zes Nederlandse universiteiten en een MKB die direct betrokken zijn bij het PRISM-project zijn: de Rijksuniversiteit Groningen, het Universitair Medisch Centrum Utrecht, het VU Medisch Centrum, het Leids Universitair Medisch Centrum, het Erasmus Medisch Centrum, het Radboud Universitair Medisch Centrum, en Drug Target ID.

Meer informatie

Contact: prof. dr. Martien Kas, m.j.h.kas@rug.nl, +31 6 34745746
Secretariaat: neubi@rug.nl , 050-363 2313 / 2340