Promotie dhr. J.C. Flipse: Molecular mechanisms of dengue virus infection Cell tropism, antibody-dependent enhancement, and cytokines

Denguevirus fopt het menselijke immuunsysteem

Jaarlijks worden honderden miljoenen mensen geïnfecteerd met het denguevirus. Vanwege de complexiteit van het virus bestaat er nog geen vaccin of medicatie. UMCG-onderzoeker Jacky Flipse draagt een steentje bij aan de ontwikkeling hiervan door het infectieproces van het virus stap-voor-stap te beschrijven.

Sommige virale ziektes bieden, nadat een patiënt de infectie doorstaan heeft, levenslange bescherming tegen hernieuwde besmetting. Dankzij het geheugen van het immuunsysteem treedt bij een nieuwe infectie snel een afweermechanisme in werking. Bij het denguevirus werkt het net iets anders: als iemand besmet is geweest met een van de vier varianten, verloopt de ziekte bij een nieuwe besmetting met een andere variant vaak ernstiger. Dit komt doordat de varianten zo sterk op elkaar lijken, dat het immuunsysteem de nieuwe infectie aanziet voor het oude, reeds overwonnen type. Hierbij spelen antilichamen een belangrijke rol. Flipse ontdekte dat de aanwezigheid van antilichamen ervoor zorgt dat het virus beter kan binnendringen in cellen. Omdat er niet méér virussen aan de cel binden, wordt de cel niet gealarmeerd en kan het virus de cel beter infecteren. Dit leidt vervolgens tot een buitenproportionele reactie van het immuunsysteem, waardoor patiënten ernstiger ziek worden.

Flipse stelde verder vast dat verschillende celtypes op verschillende manieren op het denguevirus reageren. Hierbij bestudeerde hij met name twee celtypes: dendritische cellen en macrofagen. Dendritische cellen produceren veel virusdeeltjes, maar deze hebben weinig infectievermogen. Macrofagen daartegen produceren kleinere aantallen virusdeeltjes, maar deze zijn beter in staat om de infectie te verspreiden. De inzichten van Flipse kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan de ontwikkeling van nieuwe behandelingen.

Jacky Flipse (1986) studeerde Moleculaire Wetenschappen in Wageningen. Zijn promotieonderzoek maakt deel uit van het onderzoeksprogramma Microbes in Health and Disease van GUIDE. Het onderzoek was mede mogelijk door een VIDI-beurs van de NWO voor zijn promotor, prof. dr. Jolanda Smit.

Proefschrift: http://hdl.handle.net/11370/ad20e123-044c-45a2-ae56-10b60e270edc