Autophagy, FOXO1 and proteostasis. Implications for human diseases

Promotie: mw. J. Yang, 16.15 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Proefschrift: Autophagy, FOXO1 and proteostasis. Implications for human diseases

Promotor(s): prof.dr. H.H. Kamminga, prof.dr. Wei-Guo Zhu

Faculteit: Medische Wetenschappen

Rol van autofagie bij kanker en neurodegeneratie nader in kaart

Cellen maken niet alleen voortdurend nieuwe eiwitten en bouwen steeds nieuwe structuren, maar moeten ook steeds delen kunnen afbreken, recyclen en afvoeren. Autofagie is een mechanisme dat cellen in staat stelt om onbruikbare of beschadigde cellulaire componenten af te breken. Wanneer dit mechanisme ontregeld raakt, kan dit onder meer kanker, neurodegeneratie en veroudering veroorzaken. UMCG-promovenda Jing Yang bracht dit proces nader in kaart.

Uit het onderzoek blijkt dat FOXO1, een transcriptiefactor geassocieerd met cellulaire veroudering, autofagie kan stimuleren. Intrigerend was dat dit geheel onafhankelijk blijkt van de transcriptionele activiteit van FOXO1 en dat het de ontwikkeling van tumoren in een diermodel verminderde. Dit suggereert dat activering van autofagie mogelijk kan helpen kanker te bestrijden.

Ook ontdekteYang dat FOXO1 ervoor kan zorgen dat verkeerd gevouwen eiwitten worden afgebroken, net voordat ze zich in de hersenen ophopen. Daarmee lijkt het bruikbaar in de strijd tegen neurodegeneratieve ziekten, zoals de ziekte van Parkinson, de ziekte van Huntington ziekten en ALS, die worden veroorzaakt door ophoping van verkeerd gevouwen eiwitten.

Tenslotte vonden we dat een verhoogde autofagie-activiteit werd geassocieerd met mutaties in een gen coderend voor het eiwit hepatocystin, hetgeen een zeldzame erfelijke vorm van leverziekte (PCLD) veroorzaakt. Anders gezegd, bij PCLD is remming van autofagie (in plaats van activering zoals bij kanker en neurodegeneratie) een optie als therapeutische behandeling.

Jing Yang (China, 1982) studeerde Geneeskunde te Peking. Ze verrichtte haar onderzoek aan de afdeling Celbiologie van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG), binnen onderzoeksschool BCN en aan de Universiteit van Peking. Yang werkt inmiddels als onderzoeker aan het Baylor college of Medicine in Houston (VS).