Uncommon gender. Eyes and brains, native and second language learners & grammatical gender
Promotie: mw. H. Loerts, 11.00 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen
Proefschrift: Uncommon gender. Eyes and brains, native and second language learners & grammatical gender
Promotor(s): prof. M.S. Schmid
Faculteit: Letteren
Nederlandse grammaticale geslachtensysteem heeft functie bij taalverwerking
Het Nederlandse geslachtensysteem, waarbij woorden worden opgedeeld in de- en het-woorden, is extreem moeilijk om te leren. Dit heeft te maken met de scheve verdeling van de- en het-woorden (75% - 25%), de onduidelijke toewijzing van de naamwoorden aan deze twee categorieën (‘de kluis’, ‘het huis’) en de onduidelijke grammaticale regels van het systeem (men zegt bijvoorbeeld ‘het mooie paard’, maar ‘een mooi paard’). Gebruikt men geslacht tijdens het luisteren naar taal? En kunnen tweede taalleerders, die na hun puberteit Nederlands hebben geleerd, een dergelijk abstract systeem nog onder de knie krijgen? Hanneke Loerts deed er haar promotieonderzoek naar.
Uit de onderzoeken in Loerts’ proefschrift blijkt dat het abstracte Nederlandse geslachtensysteem wel degelijk nut heeft tijdens taalverwerking: moedertaalsprekers gebruiken het lidwoord ‘de’ om te voorspellen wat het volgende woord zal zijn. Het lidwoord ‘het’ kan echter niet voorspellend gebruikt worden, waarschijnlijk omdat alle woorden voorafgegaan kunnen worden door ‘het’ wanneer zij als verkleinwoord worden gebruikt (zoals in ‘het autootje’). Ondanks deze asymmetrie reageerden moedertaalsprekers wel even sterk op fouten van de- en het-woorden (zoals ‘*het tuin’ en ‘*de huis’). De asymmetrie had echter wel weer gevolgen voor de reacties van late tweede taalleerders: na langdurige blootstelling aan het Nederlands konden zij fouten van de-woorden herkennen en repareren, maar fouten van het-woorden (zoals ‘*de brood’) werden niet als fout herkend. Ook konden de late leerders geslachtsmarkering niet gebruiken om woorden te voorspellen. Het leren van een asymmetrisch en abstract systeem lijkt alleen mogelijk na jarenlange ervaring. En zelfs dan blijft het ongewone geslacht, de het-woorden, een immens struikelblok.
Hanneke Loerts (Leeuwarden, 1983) studeerde Applied Linguistics aan de Rijksuniversiteit Groningen. Ze verrichtte haar onderzoek bij Toegepaste Taalwetenschappen aan de Faculteit der Letteren, het NeuroImaging Center en de School for Behavioral and Cognitive Neurosciences van de RUG.
Laatst gewijzigd: | 13 maart 2020 01:01 |
Meer nieuws
-
17 juli 2025
Veni-beurzen voor elf RUG-onderzoekers
Aan elf onderzoekers van de Rijksuniversiteit Groningen en het UMCG is een Veni-beurs van maximaal 320.000 euro toegekend: Quentin Changeat, Wen Wu, Femke Cnossen, Stacey Copeland, Bart Danon, Gesa Kübek, Hannah Laurens, Adi Stoykova, Frank Tsiwah,...
-
14 juli 2025
Hoe de ooit droge Middellandse Zee met water werd gevuld
Met behulp van hoge-resolutie landschapsevolutiemodellen toonden onderzoekers aan dat de Middellandse Zee zich al lang vóór de doorbraak van de Atlantische Oceaan begon te vullen.
-
14 juli 2025
Grunnegs en Drèents krijgen vaste plek in de klas met MOI
Vanaf schooljaar 2025-2026 start het onderwijsprogramma MOI: Meertalig Onderwijs in Grunnen en Drenthe, dat streektaal een vaste plek geeft in het basisonderwijs. MOI brengt het Grunnegs en Drèents spelenderwijs de klas in, als structureel onderdeel...