Succesvol ondernemen in de bio-economie vereist nieuwe benadering: verbeelding

Innovaties in de bio-economie vereisen een specifieke aanpak. Voor het verwezenlijken van nieuwe bio-producten is verbeelding nodig en voor het verwezenlijken van nieuwe markten is ambitie en kracht van de ondernemer noodzakelijk. Vooral ‘beeldkracht’ van ondernemers leidt tot wezenlijke innovaties in de bio-economie, aldus prof.dr.ir. R.J.F. van Haren in zijn oratie op 3 februari as. (16.15u). Van Haren is hoogleraar aan de Faculteit Economie en Bedrijfskunde met de leeropdracht Productinnovatie en kennistransfer agribusiness.
 
De leerstoel is ingesteld vanwege de centrale rol van Agribusiness in de transitie naar een groene economie en de plaats van Noord-Nederland hierin.

De Europese Unie en Nederland willen de transitie naar de biobased economie of de bio-economie stimuleren. Daar is beleid voor dat onder meer innovatie van technologieën voor bestaande markten stimuleert. Belangrijk voorbeeld hiervan is de ontwikkeling van nieuwe transportbrandstoffen, de eerste en tweede generatie bio-ethanol of biodiesel, die met eenvoudig bijmengen een deel van bestaande minerale oliemarkten kunnen vervangen. Introductie van deze biotransportbrandstoffen in de markt is sterk afhankelijk van olieprijzen en overheidsbeleid. Markten van transportbrandstoffen zijn zeer bewegelijk, waardoor investeringen risicovol zijn. Deze risico’s zijn op basis van ervaringen en verwachtingen te kwantificeren. Hierdoor kunnen investeerders beslissingen met berekend risico met verwacht rendement nemen en doelgericht door exploitatie van kennis benodigde innovaties teweegbrengen.

Anders is het ten aanzien van innovaties in de bio-economie waar nog geen markten voor zijn en waarvoor technologieën grotendeels ontbreken. Ondernemers dienen hier tegelijkertijd hun eigen markt en producten te creëren. Risico’s, rendementen en concrete doelen zijn hierbij niet of nauwelijks te kwantificeren. Bekende managementbenaderingen en -instrumenten blijken in deze situaties ongeschikt. Ondernemers nemen dan hun beslissingen op andere gronden, namelijk op basis van beschikbare middelen, geoorloofd risico, en exploratie van mogelijkheden tijdens het innovatietraject. Daarbij stellen ze hun doelen bij en verwezenlijken ze uiteindelijk via strategische samenwerkingen nieuwe markten. Dit is een kwestie van gestalte geven (effectuation). Voor het verwezenlijken van nieuwe producten is derhalve verbeelding nodig en voor het verwezenlijken van nieuwe markten ambitie en kracht van de ondernemer. Deze ‘beeldkracht’ van ondernemers leidt tot wezenlijke innovaties in de bio-economie.

Zie ook:

Nieuws 4-2-08: Rob van Haren hoogleraar Productinnovatie en Kennistransfer Agribusiness

Oratie: prof.dr.ir. R.J.F. van Haren
Tijd en plaats: 16.15 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen
Titel: Beeldkracht voor bio-economie
Leeropdracht: productinnovatie en kennistransfer agribusiness