Global mercury emissions and distribution - an Arctic perspective
| Promotie: | dr. F. (Frits) Steenhuisen |
| Wanneer: | 16 juni 2023 |
| Aanvang: | 09:00 |
| Promotor: | prof. dr. R. (Richard) Bintanja |
| Copromotor: | dr. G. Breedveld |
| Waar: | Academiegebouw RUG |
| Faculteit: | Science and Engineering |
Ophoping wereldwijde kwikuitstoot en effecten rond de Noordpool
Kwik is internationaal erkend als een zeer giftige en voor het milieu gevaarlijke stof. Het is afkomstig van zowel natuurlijke als antropogene bronnen. Door de vluchtigheid van elementair kwik en van een aantal kwikverbindingen kunnen deze via de atmosfeer over grote afstanden worden getransporteerd. In de poolgebieden hoopt kwik zich op in de voedselketen en vormt het een bedreiging voor het ecosysteem en de bewoners van het gebied.
Atmosferisch transport vanuit lagere breedtegraden is de voornaamste bron van kwik in de poolgebieden. Ongeveer een derde van dit kwik is afkomstig van antropogene activiteiten. De grootste vervuilers zijn kolencentrales, kleinschalige goudwinning en de productie van non-ferrometalen. In zijn promotieonderzoek richtte Frits Steenhuisen zich op de ruimtelijke verdeling van de wereldwijde kwikemissie door middel van verschillende methoden, en bestudeerde hij de milieueffecten van lokale bronnen in het Noordpoolgebied.
Om modellering van het transport van kwik door de lucht en van kwikdepositie mogelijk te maken, gebruikte Steenhuisen emissiegegevensreeksen die naast totaal kwik (HgT) ook drie chemische vormen van kwik bevatten: gasvormig elementair kwik (Hg0), tweewaardig kwik (Hg2+) en kwik gebonden aan andere deeltjes (HgP). De ruimtelijk verdeelde emissiegegevens voor de UN Environment Global Mercury Assessment 2018 zijn beschikbaar in een resolutie van 0,25°×0,25° met drie hoogteklassen (0-50, 50-150 en >150m).
De ruimtelijke emissiegegevens zijn beschikbaar voor onderzoeksgroepen en individuele wetenschappers voor het modelleren van kwiktransport en -depositie op mondiale en regionale schaal. De resulterende datasets zijn ook van belang voor de ‘effectiveness evaluation’ van het Verdrag van Minamata inzake kwik.
Het promotieonderzoek van Frits Steenhuisen vond plaats bij de afdeling CIO-Oceans van het Energy and Sustainability Research Institute Groningen (ESRIG). Hij werkt nu als onderzoeker aan de RUG.