Anatomy of the pneumococcal nucleoid
| Promotie: | R. (Renske) van Raaphorst, PhD |
| Wanneer: | 26 juni 2020 |
| Aanvang: | 16:15 |
| Promotors: | prof. dr. J.W. Veening, O.P. (Oscar P) Kuipers |
| Waar: | Academiegebouw RUG |
| Faculteit: | Science and Engineering |
Microscopisch onderzoek naar deling van de pneumokok
De pneumokok is een bacterie die bij veel kinderen en volwassenen leeft in het bovenste deel van de keel, net achter de neus. Meestal veroorzaakt de bacterie geen problemen, maar soms kan de pneumokok zich ineens verplaatsen en ernstige ziektes zoals longontsteking en hersenvliesontsteking veroorzaken. Het is belangrijk om te begrijpen hoe deze bacterie zichzelf vermenigvuldigt: dat biedt mogelijke aanknopingspunten voor de ontwikkeling van antibiotica.
Bacteriën groeien door zichzelf in tweeën te delen. De pneumokok dus ook: die groeit in twee richtingen, waarna in het midden een celwand wordt gevormd en de bacterie in tweeën splitst. Tijdens deze celdeling moeten alle onderdelen van de cel gekopieerd worden en naar de twee helften van de cel gebracht.
Renske van Raaphorst gebruikte verschillende vormen van microscopie om in kaart te brengen hoe het DNA van de pneumokok wordt gekopieerd en gesplit in twee zogenoemde nucleoides tijdens de celcyclus. Allereerst onderzocht zij hoe verschillende microscopie-tools in de pneumokok werkten en ontwikkelde ze analysesoftware om de interne organisatie van de pneumokok in kaart te brengen.
Daarna volgde Van Raaphorst verschillende onderdelen van het chromosoom en verschillende eiwitten die belangrijk zijn voor de celcyclus van de pneumokok. Ze kwamen erachter dat het correct uit elkaar trekken van het chromosoom niet alleen belangrijk is voor het overbrengen van het DNA in de nieuwe cellen, maar dat het ook invloed heeft op het verloop van het vormen van de celwand. Dit bevestigt dat ook in de pneumokok celdeling en chromosoomorganisatie aan elkaar gelinkt zijn.
Het promotieonderzoek van Renske van Raaphorst vond plaats bij de afdeling Moleculaire Genetica van het Groningen Biomolecular Sciences and Biotechnology Institute (GBB), met financiering van NWO. Zij werkt nu als postdoc aan de Universiteit van Leuven (België).