Characterization and regulation of protocadherin-1, a novel gene for asthma

Promotie: dhr. H. Koning, 12.45 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Proefschrift: Characterization and regulation of protocadherin-1, a novel gene for asthma

Promotor(s): prof.dr. G.H. Koppelman, prof.dr. A.J.M. van Oosterhout, prof.dr. D.S. Postma

Faculteit: Medische Wetenschappen

Erfelijke aanleg en ongezonde omgeving beïnvloeden samen astma

Astma is een chronische ziekte van de luchtwegen die zich uit in kortademigheid en overgevoelige luchtwegen voor prikkels zoals mist en rook. Het is een complexe ziekte, die kan ontstaan door erfelijke aanleg, maar ook door omgevingsfactoren, zoals huismijt en sigarettenrook. Henk Koning onderzocht de interactie tussen erfelijke aanleg voor astma, door specifiek te kijken naar het gen Protocadherine-1, en omgevingsfactoren.

In 2009 werd ontdekt dat het gen Protocadherine-1 een wezenlijke rol speelt bij het ontstaan van astma. Uit het onderzoek van Koning blijkt nu dat in families waarin gerookt wordt de rol van Protocadherine-1 nog groter wordt. Dit gen kan dus mogelijk verklaren waarom astmapatiënten zo gevoelig zijn voor sigarettenrook. In een diermodel kon deze bevinding worden bevestigd: wanneer muizen sigarettenrook inademen, neemt in hun longen de expressie van Protocadherine-1 direct af.

Dat astma en eczeem relatief vaak samen voorkomen, is al lange tijd bekend. Koning ontdekte dat Protocadherine-1 niet alleen betrokken is bij het ontstaan van astma, maar ook van eczeem. Daarmee vergroot hij het inzicht in de samenhang tussen beide aandoeningen. Ook vond hij een interactie van Protocadherine-1 met SMAD3, een recent ontdekt nieuw astma-gen. Hij veronderstelt dat de producten van deze genen samen een belangrijke rol kunnen spelen bij het gezond houden van de luchtwegbekleding en daarmee de longen. Nader onderzoek naar de interactie van Protocadherine-1 en SMAD3 kan wellicht bijdragen aan de ontwikkeling van een nieuw astmamedicijn.

Henk Koning (Leeuwarden, 1983) studeerde Medische Biotechnologie te Wageningen. Hij verrichtte zijn onderzoek aan de afdeling Kinderlongziekten en het Laboratorium voor Allergologie en Longziekten, beide behorend tot het Groningen Research Institute for Asthma and COPD (GRIAC). Het onderzoek werd mede gefinancierd door de Europese Commissie, de Jan Kornelis de Cock Stichting, Stichting Astma Bestrijding en ZonMW.