Skip to ContentSkip to Navigation
Over ons Campus Fryslân Research at Campus Fryslân Onderzoek Centrum voor Duurzame Landbouw Transitie

Onderzoek

Het centrum bevordert transdisciplinair, interdisciplinair en fundamenteel wetenschappelijk en toegepast onderzoek voor het ontwerpen, implementeren en bestendigen van praktische oplossingen voor de uitdagingen van boeren en ketenpartijen in de transitie naar duurzame landbouw.

Onderzoeksprogramma's:

Sicco Mansholtprogramma

Het Sicco Mansholt Transitie Programma is het resultaat van de samenwerking tussen de AgroAgenda Noord-Nederland en de Universiteit van het Noorden. Deze samenwerking tussen de praktijk en de Noordelijke kennisinstellingen biedt de grondslag voor een systemisch en meerjarig programma waarmee we het aandeel van de duurzame landbouw in Noord-Nederland van 8 naar 50 procent vergroten. Het programma sluit direct aan bij de nieuwe ambities van het kabinet en van de Europese Unie.

Lees meer over het Sicco Mansholt Transitie Programma.

Re-Ge-NL

Re-Ge-NL is een project dat gefinancierd wordt door het Nationaal Groeifonds (NGF). Het NGF is een initiatief van de ministeries van Economische Zaken en Klimaat en van Financiën. Met het NGF investeert het kabinet tussen 2021 en 2025 20 miljard in projecten die zorgen voor duurzame economische groei voor de lange termijn. Het NGF investeert in projecten met de meeste kansen voor structurele en duurzame economische groei op de twee terreinen: Kennisontwikkeling en Onderzoek, ontwikkeling en innovatie.

Met de toegekende gelden zal Re-Ge-NL samen met Nederlandse boeren werken aan de ontwikkeling van een toekomstbestendige landbouwsector. Door de nadruk te leggen op regeneratieve landbouwpraktijken, waarbij voedselproductie wordt gecombineerd met bodemverbetering en natuurherstel, zal het project niet alleen bijdragen aan het behoud van onze natuurlijke hulpbronnen, maar ook economische kansen bieden voor boeren in het gehele agri-food complex.

Het project zal van start gaan met duizend boeren die de overgang naar regeneratieve landbouw maken, met specifieke aandacht voor vijf focusgebieden. Dankzij de subsidie kunnen deze boeren worden ondersteund en worden voorzien van de nodige middelen en expertise om regeneratieve landbouwpraktijken te implementeren. Deze eerste stappen zullen dienen als een leidend voorbeeld voor de gehele landbouwsector, zowel nationaal als internationaal.

Door deze waardevolle financiële ondersteuning wordt het mogelijk om regeneratieve landbouw tussen 2030 en 2040 de nieuwe norm te maken. Het project Re-Ge-NL zal niet alleen de landbouwsector transformeren, maar ook bijdragen aan een duurzamere toekomst voor de planeet en de gemeenschappen die ervan afhankelijk zijn.

Het programmavoorstel Re-Ge-NL is ingediend door het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Het is ontwikkeld door Next Food Collective, Wageningen Universiteit & Research, Rijksuniversiteit Groningen en Universiteit Utrecht in samenwerking met 54 partners uit het hele voedselsysteem. Boeren- coöperaties en -netwerken, ketenpartijen, financiële instellingen, kennis- & technologie-leveranciers en onderwijs- & onderzoeksinstellingen starten gezamenlijk in 2024 met de uitvoering.

Lees de samenvatting van het programma

Het centrum biedt verschillende onderzoeksprojecten aan om de duurzame landbouwtransitie in een versnelling te brengen. Hieronder staan verschillende lopende onderzoeken:

Hillie van der Bij
Hillie van der Bij

Hillie van der Bij
Titel: Toekomstbestendige bedrijfsmodellen voor regeneratieve landbouw in twee gebieden
Supervisor: Prof. Gjalt de Jong

Regeneratieve landbouw is een manier van de productie en consumptie van voedsel waarbij de balans tussen natuur/ecologie, gezondheid en volhoudbare bedrijfsmodellen centraal staat. De regeneratieve landbouw biedt vele oplossingen voor de maatschappelijke- en bedrijfsmatige problemen van de huidige gangbare landbouw.

Het doel van dit onderzoek is om te verkennen wat nodig is in een gebied om tot een ontwerp te komen van toekomstbestendige businessmodellen voor de regeneratieve landbouw. Het uitgangspunt zijn de 14 doelstellingen en criteria die dienen als beoogde uitkomsten van een regeneratief landbouwsysteem. Om dit inzichtelijk te maken is er voor gekozen om dit in beeld te brengen voor twee gebieden: de Achterhoek en de Noardlike Fryske Wâlden. Tijdens het onderzoek staan de visies van melkveehouders, ketenpartijen en overheden over regeneratieve landbouw centraal en worden mogelijkheden en belemmeringen voor de gebieden in kaart gebracht.

Stefano Bertorini
Stefano Bertorini

Stefano Bertorini
Titel: Nieuwe bedrijfsmodellen voor regeneratieve en distributieve landbouw ontwikkelen. Duurzame voedselproductie na het industriële landbouwtijdperk.

Supervisor:  Prof. Gjalt de Jong
Co-Supervisor: dr. ir. Niels Faber 

Duurzame landbouw en de welvaart van de boeren:
Maak kennis met Rob, een Nederlandse boer die worstelt met de complexiteit van nieuwe klimaatregels. Rob's zorgen weerspiegelen de strijd van veel boeren in Nederland, gevangen tussen de noodzaak van milieuvriendelijke praktijken en de economische druk op hun levensonderhoud.

Het tweesnijdende zwaard van de industriële landbouw:
Decennialang heeft de industriële landbouw met succes voldaan aan de wereldwijde vraag naar voedsel, maar de triomfen komen met een prijs. Ontbossing, uitputting van grondstoffen, verlies van biodiversiteit en milieuschade maken deel uit van de prijs die betaald wordt voor overvloedig en betaalbaar voedsel.

De botsing tussen winst en échte duurzaamheid:
De uitdaging ligt nu in het vinden van een balans tussen winst maken en duurzaamheid bevorderen. Duurzame landbouwpraktijken zoals agro-ecologie en regeneratieve landbouw bieden oplossingen, maar obstakels zoals winstmaximalisatie in de toeleveringsketen tussen boer en eindgebruiker en weerstand van het bestaande systeem staan een wijdverspreide toepassing in de weg.

De kunst van het beheersen van het herkaderen van de landbouw:
Dit onderzoek gaat na hoe we het landbouwlandschap opnieuw kunnen vormgeven via het concept van ‘Regenerative and Distributive Agriculture Business’ (RADA). RADA combineert duurzame landbouwpraktijken, innovatieve bedrijfsmodellen en dynamische interacties met instellingen om de weg vrij te maken voor een duurzamere en winstgevendere toekomst.

Uiteenzetting van het RADA raamwerk
Project 1 legt de theoretische basis voor RADA en legt uit hoe het ontwerp van bedrijfsmodellen, diepgaande bedrijfsinnovatie en de erkenning van instellingen met elkaar verbonden zijn en functioneren binnen het huidige landbouwregime. Gepositioneerd binnen het Multi-Level Perspectief komt RADA naar voren als een transformerende deelnemer aan de socio-technische transities van de landbouw.

Empirische inzichten in duurzame transities:
De volgende empirische projecten gaan dieper in op de componenten van RADA:
Project 2 onderzoekt de obstakels die regeneratieve boeren tegenkomen bij de overgang van industriële naar duurzame modellen.
Project 3 onderzoekt hoe instellingen vorm geven aan bedrijfsmodellen voor regeneratieve landbouw in Noord-Nederland.
Project 4 past transformatieve ideeën uit de DEAL gids toe bij het herontwerpen van bedrijven door middel van ‘Doughnut Economics Core workshops’.

Boeren mondig maken, landbouw transformeren:
Dit onderzoek is erop gericht om boeren, beleidsmakers en bedrijven te voorzien van praktische inzichten om de verschuiving naar duurzame landbouw te verwezenlijken. Door de uitdagingen en mogelijkheden van RADA te begrijpen, willen we bijdragen aan een toekomst waarin boeren zoals Rob floreren en een balans vinden tussen welvaart en zorg voor het milieu.

Rimvyde Muzikeviciute-Oud
Rimvyde Muzikeviciute-Oud

3. Rimvyde Muzikeviciute-Oud
Titel: De kunst om als katalysator te fungeren in het vormgeven van lokale duurzame voedselculturen
Supervisors: Prof. Dr. Gjalt de Jong & Dr. Marline Lisette Wilders

In mijn onderzoek gaat de essentie van duurzaamheid niet over het benadrukken van de kwantificeerbare impact in de zin van deeltjes per miljoen en hectares; het gaat over een positieve kijk die de nadruk legt op de betrokkenheid van de verbeeldingskracht en de zintuiglijke dimensies van onze wereld en de voedselgerelateerde praktijken die we dagelijks toepassen.

Het onderzoek is een multidisciplinair onderzoeksproject waarin wetenschappelijke en artistieke elementen samenkomen om het gebied van duurzaamheid, lokale voedsel praktijken en het landschap te verkennen. Het onderzoek richt zich op een internationaal meervoudig casestudy-ontwerp dat zich ontvouwt door middel van kunst gebaseerde interventies in drie verschillende landen (Italië, Nederland en Zwitserland) en de bijbehorende regio's. Artistieke en culturele praktijken worden beschouwd als intrinsieke onderdelen van de lokale voedsel en landbouw cultuur. Daarom is het doel van het onderzoek om deze dynamische relatie te onderzoeken en om te onderzoeken of en hoe artistieke zintuiglijke ervaringen de overgang naar duurzamere lokale voedsel praktijken kunnen vergemakkelijken. De algemene onderzoeksvraag van mijn PhD-project is hoe plaatsgebonden kunst gebaseerde interventies kunnen bijdragen aan de totstandkoming van lokale duurzame voedsel praktijken en culturen. De processen voor het verzamelen van gegevens zijn gebaseerd op verschillende kwalitatieve methodologieën, waaronder kunst gebaseerde methoden met het element bodem als gemeenschappelijke noemer. Deze methoden maken een multizintuiglijke betrokkenheid bij een landschap mogelijk om een verkenning van een lokale omgeving mogelijk te maken, inclusief haar biodiversiteit.

Laatst gewijzigd:30 januari 2024 15:51
View this page in: English