Neural correlates of emotion processing in autism, schizophrenia and mental health

Promotie: mw. J.A.C.J. Bastiaansen, 16.15 uur, Aula Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Proefschrift: Mirror images! Neural correlates of emotion processing in autism, schizophrenia and mental health

Promotor(s): prof.dr. C. Keysers, prof.dr. R.B. Minderaa

Faculteit: Medische Wetenschappen

Nader inzicht in spiegelen emoties bij autisme en schizofrenie

Bij autisme zijn o.m. emotieherkenning en empathie verstoord. Het spiegelneuronensysteem is voor deze sociale processen van groot belang. Daarom werd eerder aangenomen dat autisme (grotendeels) wordt veroorzaakt door afwijkingen in dit spiegelneuronensysteem. Onderzoek van promovenda Jojanneke Bastiaansen laat zien dat dit onwaarschijnlijk is. Wel vond Bastiaansen aanwijzingen dat bij volwassenen met autisme de spiegelactiviteit in de loop der jaren toeneemt en dat dit samenhangt met een lichte verbetering in sociaal functioneren. Dit zou erop kunnen wijzen dat er bij autisme sprake is van een vertraagde ontwikkeling van het spiegelneuronensysteem. Wellicht kunnen op imitatie gerichte trainingen hier vroegtijdig op ingrijpen.

Mensen met schizofrenie kunnen soortgelijke beperkingen in hun sociaal gedrag hebben als mensen met autisme, zeker wanneer ‘negatieve symptomen’, zoals emotionele vervlakking, meer op de voorgrond staan. Op basis van gedragskenmerken zijn deze groepen dan moeilijk van elkaar te onderscheiden, zo laat Bastiaansen zien. De onderliggende neurale profielen van autisme en schizofrenie lijken echter meer verschillen dan overeenkomsten te vertonen. Gecombineerde vervolgstudies naar deze twee stoornissen zijn nodig om de gevonden aanwijzingen over neurobiologische mechanismen die mogelijk ten grondslag liggen aan sociaal disfunctioneren in het algemeen, en aan autisme en schizofrenie in het bijzonder, verder uit te diepen.

Jojanneke Bastiaansen (Maastricht, 1983) studeerde cognitieve psychologie te Leiden. Ze verrichtte haar onderzoek in het Social Brain Lab van de Rijksuniversiteit Groningen en het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG), binnen onderzoeksschool BCN en in samenwerking met Accare en GGZ Drenthe. Tijdens haar onderzoek was Bastiaansen verbonden aan het Autismeteam Noord-Nederland van Lentis. Het onderzoek werd mede gefinancierd door de NWO. Bastiaansen werkt inmiddels als onderzoeker bij het TRAILS-project van het UMCG.