Dag van de Biodiversiteit

Vandaag, donderdag 22 mei, is het Dag van de Biodiversiteit. Een dag die extra aandacht verdient omdat we er allemaal - bewust of onbewust - dagelijks mee te maken hebben. Biodiversiteit staat wereldwijd onder druk. Wat zijn de gevolgen daarvan? En wat kun jij zelf doen?

De RUG organiseert ter gelegenheid van de Dag van de Biodiversiteit verschillende activiteiten. Bekijk onderaan de pagina welke dat zijn!

Wat is biodiversiteit?

Het leven op aarde kent vele variaties. Of het nu gaat om de kleinste bacteriën, schimmels en planten of de grootste dieren, de tropische regenwouden of de Nederlandse weilanden, elke levensvorm, elk ecosysteem en elke genetische variatie is uniek en onvervangbaar. Deze grote verscheidenheid noemen we ‘biodiversiteit’.

Waarom is het belangrijk?

Een ecosysteem kan alleen goed functioneren als het in balans is, en daar profiteren we allemaal van. Denk daarbij aan de zuurstof die we inademen, het voedsel dat verbouwd wordt, de opname van broeikasgassen en de kwaliteit van ons water. Als mens staan we daar niet los van, maar maken we er deel van uit.

Biodiversiteitsverlies 

Helaas is de negatieve impact van de mens op de aarde en de biodiversiteit groot. Op grote schaal worden leefgebieden ingeperkt voor de productie van voedsel, infrastructuur en stedenbouw. Ook wordt de natuur vervuild met pesticiden en andere giftige stoffen. Hierdoor verdwijnen soorten, de natuur is uit balans en populaties nemen af, ook dicht bij huis. Zo werd in 2017 bijvoorbeeld een studie gepubliceerd waaruit bleek dat in 63 beschermde Duitse natuurgebieden het aantal insecten met 75% was afgenomen sinds 1989. 

Natuuramnesie

We zien de wereld om ons heen dagelijks, maar zijn ons vaak niet bewust van de insecten, planten en dieren die er leven. Ook kunnen we alleen nu kijken of herinneringen ophalen aan vroeger. Daarmee is ons beeld van biodiversiteit eigenlijk heel beperkt. We zijn nauwelijks in staat te zien wat er al verloren is gegaan binnen enkele generaties. Marc Argeloo (bioloog) noemt dat in zijn gelijknamige boek uit 2022 ‘natuuramnesie’, letterlijk geheugenverlies aan de natuur. Biodiversiteitsverlies is daardoor lastig voelbaar.

Wat kun jij doen?

Je kunt je inzetten voor meer biodiversiteit op verschillende manieren, denk daarbij aan:

• Vergroening van je omgeving, bijvoorbeeld door tegels te wippen uit je tuin, een geveltuintje aan te leggen of wilde bloemen te zaaien. Let daarbij op dat je kiest voor planten die zonder pesticiden zijn gekweekt! 

• Minder consumeren zorgt voor minder druk op natuur. Een makkelijke manier om veel impact te realiseren.

• Wat je eet heeft veel impact op de leefomgeving. Wil je die impact verkleinen? Kies dan voor zoveel mogelijk plantaardig, uit het seizoen en biologisch. En probeer voedselverspilling te beperken. 

• Leg (indien mogelijk) een geveltuintje aan bij jouw kantoor. Bekijk voor de mogelijkheden de Green Office geveltuintjesgids. (voor medewerkers)

Activiteiten

BioBlitz ‘Hoger onderwijs bloeit

De RUG doet dit jaar samen met andere universiteiten en hogescholen wederom mee aan de BioBlitz ‘Hoger onderwijs bloeit 2025’. Vanaf 22 mei tot 22 juni kun jij daarbij helpen door op en rond de terreinen van de Universiteit zoveel mogelijk waarnemingen te registreren. Het doel is om minstens 2500 verschillende soorten planten, dieren en andere organismen vast te leggen.

Buiten/aards leven

Wat weten we eigenlijk van de insectenwereld? En hoe ziet biodiversiteit eruit? Kom vanaf deze week naar de Universiteitsbibliotheek en krijg een inkijkje in de bijzondere wereld van insecten door de lens van macrofotograaf Joris Vegter. De expositie is door het hele gebouw te vinden en start bij de informatieborden in de ontvangsthal. Op de 4e verdieping vind je de grootste werken.

De expositie bestaat niet alleen uit foto’s, er is ook een Green Library op de 2e verdieping met uiteenlopende werken over biodiversiteit en insecten, van fictie en poëzie tot populairwetenschappelijke boeken. Daarnaast vroegen we RUG-wetenschappers Elzemiek Geuverink en Michella Ligtelijn iets te vertellen over hun onderzoek naar insecten en de observaties die zij doen op de Zernike Campus en de Friese weilanden. Je vindt de informatieborden hierover in de ontvangsthal.

Audioroute

Heb jij de audioroute op de Zernike Campus al gelopen? De route start op de vlonders naast de Duisenberg Vijver. Je hebt alleen een telefoon en oortjes nodig. De route neemt je in ongeveer 25 minuten mee langs vijf verschillende informatieborden en vertelt je over het verleden, heden en de toekomst van de natuur op het Zernike terrein.