Skip to ContentSkip to Navigation
Jantina Tammes School of Digital Society, Technology and AI
Digitale welvaart voor iedereen
Jantina Tammes School of Digital Society, Technology and AI Community JTS Themes De roadmap naar data-autonomie Werk in uitvoering

Werkdefinitie data-autonomie

Data-autonomie voor de RUG-gemeenschap

Een team van RUG-experts heeft de definities die zijn vastgesteld tijdens het evenement in maart verder uitgewerkt, met als doel een overkoepelende definitie vast te stellen die de verschillende groepen binnen de RUG-gemeenschap omvat. Na uitgebreid overleg hebben we de volgende werkdefinitie geformuleerd, die als basis dient voor de verdere ontwikkeling van het concept data-autonomie aan de Rijksuniversiteit Groningen.

Werkdefinitie data-autonomie

Data-autonomie is het effectieve vermogen van de academische gemeenschap van de Rijksuniversiteit Groningen om zinvolle beslissingen te nemen over toegang tot data, datastromen, het gebruik van data en de inrichting van de informatieomgeving, in de mate die nodig is om vrij en onafhankelijk de missie van de universiteit na te streven, de verspreiding van kennis te bevorderen en de rechten van haar studenten en medewerkers te beschermen. Dit vermogen is nodig om de academische vrijheid en de onafhankelijkheid van de universiteit te beschermen.

Context van de werkdefinitie van data-autonomie

Deze werkdefinitie is een volledige erkenning van de verschillende en diverse contexten van de activiteiten aan de RUG. Concepten zoals 'zinvolle beslissingen' moeten verschillend geïnterpreteerd en toegepast worden, afhankelijk van de concrete omstandigheden. We stellen in het bijzonder voor om de RUG vanuit verschillende perspectieven te bekijken waarbij de RUG wordt getoond als een onderwijsinstelling, een onderzoeks- en innovatieorgaan en een speler in het ondernemerslandschap. Daarom moet de werkdefinitie met het oog op de gevoeligheid van de gebruikte gegevens worden geïnterpreteerd en toegepast.

Vooruitzicht

De werkdefinitie vereist verdere overweging en input van de gemeenschap van stakeholders. Thema's die richting geven aan deze discussie over het gebruik van data bij de RUG zijn: privacy, eigenaarschap, transparantie, creatie, verzameling, toegankelijkheid, deelbaarheid, opslag, bescherming, beveiliging en autonomie met betrekking tot het gebruik van data en digitale diensten.

Resultaat event Let's Talk Data Autonomy

In maart 2023 hebben groepen die verschillende rollen binnen de universiteit vertegenwoordigen, onderstaande definities van data-autonomie voorgesteld. Deze dienen als basis voor een nieuwe definitie die past bij de Rijksuniversiteit Groningen.

Big Data specialisten

Big Data specialisten

In de definitie van data-autonomie moet volgens bigdataspecialisten rekening gehouden worden met het volgende:

  • recht op toegang geeft zorgplicht. Heldere regels over persoonsgegevens en zeggenschap (d.w.z. zeggenschap over hoe data wordt gebruikt (alleen voor noodzakelijke doeleinden), verwijderd, enz.
  • kennis over de plek waar data (fysiek) worden opgeslagen en over eigendom van en toegang tot data
  • het bieden van een zinvolle keuze. Informatie- en toestemmingsprocedures met relevante en begrijpelijke informatie voor het maken van een weloverwogen keuze
  • het aanbieden van alternatieven waaruit gekozen kan worden, en deze als instelling mogelijk maken
  • ervoor zorgen dat voorwaarden worden nageleefd
  • het laten van ruimte voor discussie en het maken van een andere keuze (tot op zekere hoogte).
ICT & Security specialisten

ICT & Security specialisten

Data-autonomie heeft tot doel ervoor te zorgen dat de data die in onze organisatie worden gebruikt, beschermd, veilig en toegankelijk zijn, gemakkelijk gedeeld kan worden en doeltreffend wordt toegepast. Er moet worden gewaarborgd dat elke gebruiker, d.w.z. medewerkers en studenten, zeggenschap houdt over zijn of haar gegevens en over het gebruik van die gegevens. Dit is een van de belangrijkste taken van de RUG.

Beleidsmakers, juristen en privacy specialisten

Beleidsmakers, juristen en privacy specialisten

Substantieel beheer en zeggenschap hebben over onze eigen (persoons)gegevens als persoon, groep en organisatie.

Onderzoekers

Onderzoekers

Het vermogen om gegevens te genereren en analytisch te gebruiken op een manier die bijdraagt aan het verkrijgen van wijsheid en kennis en tegelijkertijd te voldoen aan verschillende, soms met elkaar botsende vereisten op het gebied van privacy en transparantie, die zowel door betrokkenen bij ons onderzoek, de geldgevers, als het bredere publiek waarop ons onderzoek van invloed is, worden gesteld (kortom het vermogen om niet te veel water bij de wijn te hoeven doen).

Studenten

Studenten

  • Data-autonomie draait om onderwijsdoelen
  • We delen gegevens omdat we zodoende een bepaald onderwijsdoel kunnen bereiken: het is een transactie waarin het delen van gegevens instrumenteel is
  • We geven een deel van onze persoonsgegevens op om er iets voor in de plaats te krijgen dat wij waardevol vinden
  • Wat wij waardevol vinden, moet uitsluitend bepaald worden door vrije argumentatie. Het kan niet onderworpen zijn aan machtsvertoon, onderdrukking of manipulatie
  • Alleen als we vrij kunnen spreken en kunnen beslissen over de doelen en voorwaarden van deze transactie, kunnen we spreken van data-autonomie

Ondersteunend en leidinggevend personeel

Ondersteunend en leidinggevend personeel

Data-autonomie houdt in dat we voldoende inzicht hebben in en zeggenschap hebben over welke data worden verzameld, verwerkt, opgeslagen en gedeeld, waarbij we beschikken over een heldere visie, gestandaardiseerde procedures, en het bestuur ondersteunen om de gewenste mate van autonomie te bereiken.

Docenten

Docenten

  • De gegevens van studenten en docenten zijn onafhankelijk van vendors/bigdatabedrijven dankzij opensourcesoftware, waarbij een ‘vendor lock-in’ wordt voorkomen
  • Universiteiten zouden onafhankelijk moeten zijn van het bedrijfsleven en moeten hiertoe met andere universiteiten in Nederland samenwerken om dit mogelijk te maken (grotere initiatieven en ondersteuning)
Laatst gewijzigd:19 september 2024 10:44
View this page in: English
Volg ons optwitter linkedin youtube