6 miljoen euro voor grootschalig noordelijk project voor duurzame gezondheidszorg: Care2Change

Een groot consortium met zo'n beetje alle noordelijke ziekenhuizen, lokale overheden, kennisinstellingen zoals de Rijksuniversiteit Groningen en de Hanzehogeschool en een aantal zorgbedrijven gaat samenwerken in een project over duurzame gezondheidszorg. Het project, getiteld Care2Change, heeft een totale kostprijs van 6 miljoen euro - waarvan 3 miljoen wordt gefinancierd door Samenwerkingsverband Noord-Nederland (SNN) - en wordt medegefinancierd door de deelnemende organisaties (40 procent) en externe partijen (10 procent). Het is gericht op het verminderen van de vervuiling door de zorg en het financieel versterken van de regio Noord-Nederland door de regionale en circulaire productie van zorgproducten.

Bewust en zuinig omgaan met materialen

Care2Change stimuleert als collectief het bewust en zuinig omgaan met zorgproducten. Hierdoor ontstaat minder afval. Het consortium onderzoekt hoe producten hergebruikt kunnen worden die anders weggegooid zouden worden. Het project onderzoekt ook de mogelijkheden om circulaire zorgproducten in Noord-Nederland te laten maken en verkent nieuwe handelsroutes. “Zo stimuleren we de lokale economie en borgen we leveringszekerheid. Niet geheel onbelangrijk binnen de huidige geopolitiek”, zegt projectleider Femke van der Zant (UMCG).

Namens de Faculteit Economie en Bedrijfskunde (FEB) van de Rijksuniversiteit Groningen zijn universitair docenten Bart Noort en Kristian Peters betrokken bij het project, beide als onderzoeker en trekker van een werkpakket. Dankzij de subsidie kunnen twee PhD kandidaten worden aangesteld bij FEB, die beiden nauw met Noort en Peters samen zullen werken. Het onderzoek van deze promotietrajecten gaat over de operationele, logistieke en inkoopgerelateerde aspecten van de overgang van wegwerp- naar herbruikbare producten en de milieuprestaties van product-gebruiksystemen in de zorg door middel van levenscyclusanalyses (LCA). Noort: “Op deze manier dragen we bij aan structurele oplossingen om de milieu-impact van de zorg te reduceren.” Het project past dan ook goed binnen twee van FEB’s strategische interdisciplinaire thema's: ‘Healthy Society’ en 'Future Prosperity and Sustainability'.

De onderzoeksgroep van Heeres (Green chemical reaction engineering), ingebed in de Faculty of Science and Engineering van de Rijksuniversiteit Groningen, participeert ook in het consortium (werkpakket 5, post-doc voor 1 jaar). Er zal experimenteel onderzoek worden gedaan in een labomgeving naar het recyclen van plastic afval uit ziekenhuizen met behulp van geavanceerde pyrolyse technologie.    

Beloftes aan patiënten blijven nakomen

Volgens projectleider Van der Zant (UMCG) is het absoluut noodzakelijk om in actie te komen als het gaat om duurzame gezondheidszorg. “We zijn het aan onze patiënten verplicht om niet alleen hen te beschermen, maar ook hun omgeving. De opwarming van de aarde vergroot de kans op ziektes. Dat zien we nu al met bijvoorbeeld sterfte door hitte, de ziekte van Lyme en een opmars van allergieën. Als we zo doorgaan, dan kan onze gezondheidszorg het niet meer aan en kunnen we onze eed om als zorgverleners onze patiënten geen kwaad te doen niet waarmaken.”

Als het consortium erin slaagt om belangrijke stappen te zetten op weg naar een duurzaam, klimaatneutraal zorgsysteem, dan wordt daarmee een solide basis gelegd die niet alleen zal leiden tot een drastische vermindering van vervuilende uitstoot van de noordelijke zorgsector, maar zullen naar verwachting ook de zorgkosten omlaag gaan en de welvaart in Noord-Nederland toenemen.

Gedragsverandering voor duurzame gezondheidszorg

Voor een duurzamere gezondheidszorg is gedragsverandering onder zorgverleners cruciaal. Het verminderen van de afvalproductie in ziekenhuizen vereist de integratie van duurzamere praktijken in de dagelijkse routines. Dit is echter niet eenvoudig, omdat de behoefte aan efficiëntie en infectiepreventie in strijd kan zijn met dergelijke praktijken. Bovendien zullen er in het kader van het project meer herbruikbare alternatieven worden ontwikkeld. Maar als deze alternatieven niet geaccepteerd en aangenomen worden, zullen ze niet hun volledige milieupotentieel bereiken. Assistent-professor Josefine Geiger en universitair hoofddocent Berfu Ünal, omgevingspsychologen van de Campus Fryslân, zijn betrokken bij dit project en gaan deze uitdagingen op het gebied van gedragsverandering aan. Zij zullen een promovendus begeleiden die nauw zal samenwerken met projectpartners en ziekenhuizen om strategieën voor gedragsverandering te ontwikkelen. Dit werk zal resulteren in concrete richtlijnen en tools die ziekenhuizen kunnen implementeren.

Het projectconsortium

Care2Change is een samenwerking tussen het UMCG, de Rijksuniversiteit Groningen, Martini Ziekenhuis, Sterinoord, GS1/EAN Nederland, Boikon, Ommelander ziekenhuis, Treant, Frisius MC, NHL Stenden, Hanzehogeschool, Vereniging Circulair Friesland, Life Cooperative, Vereniging Circulair Groningen Drenthe, Bedrijfsnetwerk Groene Chemie Drenthe (SUSPACC), Milieuplatform Zorg, Nij Smellinghe, Pezy Product Design, 8D Games, House of Design, Antonius Ziekenhuis, NOM, Menzis, provincie Groningen, provincie Drenthe, gemeente Groningen, gemeente Assen, gemeente Leeuwarden en gemeente Emmen. Care2Change wordt deels betaald vanuit de EFRO-gelden van SNN met daarbij een cofinanciering van de deelnemende organisaties.