Unravelling the immune-gut-brain axis in severe mental illness
| Promotie: | M.I. (Magdalini) Ioannou |
| Wanneer: | 03 september 2025 |
| Aanvang: | 09:00 |
| Promotors: | dr. B.C.M. (Benno) Haarman, prof. dr. I.E.C. (Iris) Sommer, prof. dr. J. (Jingyuan) Yang-Fu |
| Waar: | Academiegebouw RUG |
| Faculteit: | Medische Wetenschappen / UMCG |
Het ontrafelen van de immuun-darm-hersen-as bij ernstige psychische aandoeningen
Depressie, bipolaire stoornis en schizofreniespectrumstoornissen zijn ernstige psychische aandoeningen. Ze beïnvloeden stemming, denken en het dagelijks functioneren, verkorten de levensverwachting en brengen grote persoonlijke en maatschappelijke kosten met zich mee. Hoewel er behandelingen bestaan, herstellen veel mensen niet volledig. Klachten zoals geheugenproblemen of een gebrek aan motivatie blijven vaak bestaan.
In dit proefschrift onderzocht Magda Ioannou hoe het immuunsysteem en de darmen een rol kunnen spelen bij deze aandoeningen. Het immuunsysteem doet meer dan alleen infecties bestrijden, het communiceert ook met de hersenen. Ze ontdekte dat mensen met psychische stoornissen tekenen vertonen van een verstoord immuunsysteem, vooral bij degenen die slecht reageren op behandeling, vroeg in hun leven trauma hebben meegemaakt of kampen met stofwisselingsproblemen. Deze veranderingen lijken samen te hangen met problemen in denken en motivatie. Bij mensen met een bipolaire stoornis werden afwijkende patronen in immuuncellen gezien en sterkere reacties op veelvoorkomende virussen. Bij mensen die net de diagnose schizofrenie hadden gekregen, werden vroege tekenen van oxidatieve stress gevonden, wat erop wijst dat verstoringen al vroeg in de ziekte kunnen optreden.
Ook de darmen spelen een belangrijke rol. Ionnaou zag dat mensen met psychische stoornissen een andere samenstelling van darmbacteriën hebben dan gezonde mensen. Sommige soorten kwamen vaker voor bij patiënten, terwijl nuttige bacteriën juist minder aanwezig waren. Ze ontdekte ook dat het gebruik van een probioticum (een supplement met goede bacteriën) veilig was, de darmwand versterkte en het geheugen verbeterde. Opvallend was dat de samenstelling van iemands darmflora van tevoren invloed kan hebben op hoe goed zo’n behandeling werkt.
De bevindingen laten zien dat bij deze psychiatrische stoornissen ook lichamelijke processen een rol spelen. Een goede ondersteuning van het immuunsysteem en de darmen, met bijvoorbeeld probiotica, ontstekingsremmende behandelingen, gezonde voeding en beweging, kan een waardevolle aanvulling zijn op de gebruikelijke therapieën.